Örgütlerde yöneticiye duyulan güvenin, psikolojik sözleşme ihlali, örgütsel dışlanma ve iş tatmini arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Amaç – Bu çalışmanın amacı hizmet sektöründe yoğun olarak çalışmakta olan beyaz yakalıların, örgüt içinde karşılaştıkları dışlanma ve psikolojik sözleşme ihlali sorunlarının güven ortamı yaratıldığında iş tatmini üzerindeki etkilerini tespit etmektir. Dışlanmanın ve psikolojik sözleşme ihlalinin iş tatmini üzerindeki etkilerini değerlendirerek, örgüt içinde güven ortamı yaratıldığı takdirde, hangi sonuçların elde edilebildiği tartışılarak, çalışanların davranışlarındaki değişikliklerin neler olabileceği düşüncesini sorgulatmayı amaçlayan bir çalışmadır. Yöntem – Araştırmanın amacı kapsamında hizmet sektöründe bulunan 388 beyaz yakalı çalışan ile anket çalışması yürütülmüştür. SPSS 25.00 İstatistik Paket Programı kullanılarak elde edilen veriler değerlendirilmiş, likert ölçeğinin kullanıldığı ifadelerde faktör analizi ve güvenirlilik analizi yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde korelasyon analizi; hipotezlerin test edilmesinde regresyon analizi ve ara değişken analizinde sobel testi yapılmıştır. Bulgular – Elde edilen bulgulara göre; çalışanlar örgütlerinde dışlanma ve psikolojik sözleşme ihlali yaşadıklarında, iş tatmin düzeyleri negatif anlamda etkilenmektedir. Ancak güven ortamının yaratılması ve çalışanlara güven duygusunun benimsetilmesi durumunda dışlanma ve psikolojik sözleşme ihlalinin yarattığı negatif durum ortadan kalkmakta, çalışanların iş tatmin seviyeleri yükselmektedir. Tartışma – Güven ortamının güçlü bir şekilde örgütlerde sağlanması durumunda çalışanların yaşamış oldukları dışlanmadan dolayı hissettikleri negatif düşüncelerin ortadan kalkmasının farklı örgüt yapılarında detaylarıyla incelenmesi gerekmektedir. Özellikle beyaz yakalı çalışanlarda yapılan bu çalışmanın mavi yakalılar üzerinde yapılması durumunda elde edilecek sonuçlar önem arz etmektedir. Psikolojik sözleşme ihlali nedeni ile yaşanan negatif düşüncelerin güven ortamının sağlanması durumunda ortadan kalkması, çalışanların örgütlerde yöneticilerine güven duygusuna ne kadar ihtiyaç duyduklarının göstergesi olmaktadır. Gelecek çalışmalarda farklı örgüt yapılarından elde edilecek araştırmalar dışlanma ve psikolojik sözleşme ihlali kavramlarının teorik açıdan gelişmesine zenginlik katacaktır.

Purpose - The aim of this study is to determine the effects of white collar workers working intensively in the service sector on the job satisfaction when the problems of exclusion and psychological contract violations are created. By evaluating the effects of the violation of exclusion and psychological contract on the job satisfaction, It is a study aiming to question the idea of changes in employee behaviors by discussing how results can be achieved if an atmosphere of trust is created within the organization. Design/methodology/approach - Within the scope of the study, 388 white-collar employees were employed in the service sector. The data obtained by using SPSS 25.00 Statistical Package Program were evaluated and factor analysis and reliability analysis were performed in the questions using likert scale. Correlation analysis of the relationships between variables; sobel test was used to test hypotheses and regression analysis. Findings - According to the findings; when employees experience a violation of exclusion and psychological contract in their organizations, job satisfaction levels are negatively affected by the expected response. However, in case of creating an environment of trust and trust in employees, the negative situation caused by the violation of exclusion and psychological contract is eliminated, and it has been concluded that the job satisfaction levels of the employees have increased. Discussion - If the environment of trust is provided strongly in organizations, the elimination of negative thoughts that employees feel due to the exclusion they have experienced needs to be examined in detail in different organizational structures. Especially in the case of white-collar workers, the results of this study are important for blue-collar workers. The disappearance of negative thoughts in the case of breach of psychological agreement is an indicator of how much employees need trust in organizations. In future studies, researches from different organizational structures will enrich the theoretical development of the concept of violation of exclusion and psychological contract.