Dâhili ve cerrahi tıp hekimlerinin tıbbi müdahale öncesinde hastalardan alınan aydınlatılmış onam bilinci ve uygulamaları

Abstract

Amaç Tezimizde, hekimlerin, aydınlatılmış onam alınmasında kullanılan aydınlatılmış onam formları ile ilgili bilgi ve tutumlarının belirlenmesi ve bu belirlemelere göre; hekimlere, tıp hukuku ve etiğine uygun onam almalarına katkı sağlayacak bilgiler verilmesi, öneriler sunulması amaçlanmıştır. Yöntem Tezimizde, özel bir hastanede çalışan hekimlerin, aydınlatılmış onam formları ile ilgili bazı başlıklar konusunda bilgi ve tutumlarını belirlemek üzere anket kullanılmıştır. Ankette özellikle aydınlatılmış onam formunda (hastanın tanısı, girişimin zararları, riskleri, yararları, iyileşme süreci, başarı olasılığı gibi) yer alması gereken bilgiler ile ilgili tutumları ile aydınlatılmış onamın tıp hukuku ve etiğine uygun alınabilmesini etkileyen faktörler ile ilgili görüşleri sorulmuştur. Katılımcıların verdiği yanıtlar yasal düzenlemelere uygunluk bağlamında değerlendirilmiştir. Anketler ile elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak değerlendirilmiş olup kişisel bilgilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiki analizler uygulanmış, verilerin değerlendirilmesinde ise verilerin frekansları ve yüzde dağılımları alınmıştır. Bulgular Ankete özel bir hastanede çalışan 139 hekim gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların yaklaşık olarak %90'ı tanı ve girişim sonucu oluşan komplikasyonların, yaklaşık olarak %85'i girişimlerin faydalarının ve iyileşme döneminin sorunlarının, yaklaşık olarak %75'i girişimin gerçekleştirilmemesinin sonuçlarının, yaklaşık %55'i onam formunda alternatif tedavi yöntemlerinin ve başarı olasılığının aydınlatılmış onam formunda yer alması düşünmektedir. Katılımcıların yaklaşık olarak %75'i çalıştıkları kurumda hastadan aydınlatılmış onam almaya uygun ortamın bulunduğunu, yaklaşık %70'i hastanın aydınlatılmış onam formunun hastanın anlayabileceği şekilde hazırlandığını ve hastanın düşünmesine olanak sağlayacak bir süre önce bilgilendirildiğini, yaklaşık %55'i onam formunun hastalığa özel hazırlandığını düşünmektedir. Bu maddelerde özellikle alternatif tedavi yöntemlerinin ve başarı olasılığının onam formuna yazılması hususunda dahili ve cerrahi branş hekimleri görüşlerinde önemli yaklaşım farkı görülmüştür. Sonuç Aydınlatılmış onam formunda yer alması gereken bilgiler hakkında tıp hukukuna uygun görüş bildirmesi ve aydınlatılmış onamın alınması uygulamaları ile ilgili olarak olumlu gözlemlerinin olması olumlu bir durum olarak kabul edilebilir. Ancak aydınlatılmış onam ile korunan hukuki değerler düşünüldüğünde her maddede yer alan katılmama ve kararsızlık yönündeki görüşler de önemsenerek, dâhili ve cerrahi branşlardaki hekimlerin yaklaşımları arasındaki farklılıklar göz önünde bulundurularak, katılmama ve kararsızlık yönündeki oranların azaltılması için önlemler alınması, tıp hukukuna uygun uygulamalara katkı sağlayacaktır.

Aim Our thesis is aimed to provide recommendations to determine the knowledge and attitudes of physicians about the informed consent forms used in obtaining informed consent and to provide information that will contribute to physicians and medical law and Ethics in accordance with these definitions Method In our thesis, a questionnaire was used to determine the information and attitudes of physicians working in a private hospital, about some headings related to informed consent forms. In the survey, their attitude to the information that should be included in the informed consent form (such as the diagnosis of the patient, the harm, risk, benefits of the initiative, the recovery process, and the probability of success) and their point of views on the factors affecting the availability of informed consent in accordance with medical law and ethics were asked. Participants' responses were evaluated in the context of compliance with legal regulations. The data obtained by the surveys was evaluated using the SPSS program and descriptive statistical analyses were applied in the evaluation of personal information, and the frequencies and percentage distributions of the data were taken in the evaluation of the data. Evidence 139 physicians working in a private hospital participated in the survey as volunteers. Approximately 90% of the participants reported the complications of the diagnosis and the intervention, approximately 85% of the benefits of the intervention and the problems of the recovery period, approximately 75% of the results of not performing the intervention, approximately 55% of the alternative treatment methods and the possibility of success in the consent form was considered. Approximately 75% of the participants stated that there was an environment suitable for obtaining informed consent from the patient in the institution where they work, approximately 70% of the patients stated that the informed consent form was prepared in a way that the patient could understand and was informed beforehand to allow the patient to evaluate, approximately 55% thought that the consent forms were prepared specifically for the illness. In these items, it was observed that there was a significant difference in approach in the opinions of internal and surgical physicians, especially regarding the alternative treatment methods and the probability of success in the consent form. Results It can be considered a positive situation to express an opinion in accordance with medical law about the information that should be included in the informed consent form and to have positive observations about the practice of obtaining informed consent. However, considering the legal values protected by informed consent, the point of views on disagreement and indecision in each article are also taken into account, taking into account the differences between the approaches of physicians in internal and surgical branches, taking measures to reduce the rates of non-participation and indecision will contribute to practices in accordance with medical law.