Tıpta uzmanlık seçimini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Tıp fakültesi öğrencilerinin mezuniyet sonrası uzmanlık tercihlerini belirleyen faktörler ile sağlıkta insan gücü (SİG) ihtiyacının örtüşmesi verimlilik için oldukça önemlidir. Araştırmanın amacı tıp fakültesi öğrencilerinin uzmanlık tercihlerini etkileyen nedenleri tespit etmektir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel türdeki araştırmanın evrenini İstanbul’da bulunan tıp fakültelerindeki (n=19) öğrenciler (n=13.740) oluşturmaktadır. Hazırlık sınıfları çalışmaya dahil edilmemiştir. Olasılıksız örnekleme yöntemiyle 14 fakültedeki 826 öğrenciye ulaşılmıştır. Literatürde bulunan 19 faktörün uzmanlık tercihlerini ne düzeyde etkilediği Likert tipi anketle sorulmuştur. Bulgular: Uzmanlık yapmayı düşünen öğrencilerin (n=799); %58,6’sı kadındır. %65,2’si devlet üniversitelerinde, %58’1’i ise klinik sınıflarda okumaktadır. Öğrencilerin en çok tercih etmek istedikleri branşlar iç hastalıkları (n=235), göz hastalıkları (n=214), çocuk sağlığı ve hastalıkları (n=208) olmuştur. Temel ve klinik sınıflar arası bölüm tercihleri sıralandığında klinik sınıflarda beyin ve sinir cerrahisi 20 sıra aşağı inmiş, fizik tedavi ve rehabilitasyon ise 13 sıra yukarı çıkmıştır. Tercihte en etkili faktörler sırasıyla “bölümü sevmek”, “kişisel yetenek ve ilgi” ve “mesleki tatmin imkânı” olarak bulunmuştur. Ancak “bölümü sevmek” ve “mesleki tatmin imkânı” biyokimyada uzmanlık yapmak isteyen öğrenciler için öncelikli değildir (sırasıyla p=0,032, p=0,005). Sınıflar arasında anlamlı farklılık gösteren 11 faktörden sadece “kişisel ilgi ve yetenek” branş seçiminde temel sınıflarda, klinik sınıflara göre daha çok etkilidir (p<0,001). Mesleğini yurt dışında yapma düşüncesi klinik sınıflarda, temel sınıflara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede azdır (p<0,001). Sonuç: Kişisel ilgi ve yeteneklerin ileri sınıflarda geri plana atılması, koşulları daha rahat olan branşları tercih etmeyi düşünenlerin bölüme duydukları sevgiyi öncelikleri olarak görmemesi gibi bulgular öğrencileri kendi ilgi alanlarını seçmekten uzaklaştıran etkenlerin olabileceğini düşündürmektedir.

Background: Coherence between the manpower needs in healthcare and factors which determine the specialization preferences of medical faculty students (MFS) is very important for efficiency. This study examines the determinants of specialization preferences of MFSs in Istanbul. Material and Method: This cross-sectional study included all students in all classes except preparatory class (n=13,740) in medical faculties (n=19) in Istanbul. Eight hundred twenty-six students from 14 faculties were reached using a non-probability sampling method. A Likert-type questionnaire was used to determine the effects of 19 factors mentioned in academic literature. Results: Fifty eight percent of students who wanted to be a specialist were women, 58.1% were in clinical classes (CC), and 65.2% were from state universities. The branches most preferred by students were: internal medicine (n=235), ophthalmology (n=214) and pediatrics (n=208), respectively. When the branch preferences were ranked in BC and CC, neurosurgery went down 20 steps in CC and physical therapy and rehabilitation went up 13 steps. The most influential factors were "loving the branch (LB)", "personal talent/interest (PTI)", and "possibility of professional satisfaction (PPS)". However "LB" and "PPS" weren't priorities for students who wanted to specialize in biochemistry (p=0.032, p=0.005, respectively). 11 factors differed significantly between classes. Among them only "PTI" were more effective in selection of branches in BC than CC (p<0.001). The idea of conducting the profession abroad was significantly lower in CC than in basic classes (BC) (p<0.001). Conclusion: Findings such as "PTI is not a priority for CC" or "students who wanted comfortable branches are less care about LB", suggest that there may be some factors that distract students from choosing their interests.