Yetişkinlerde kişilik özelliklerinin savunma mekanizmalarıyla ilişkisinde zihinselleştirmenin aracı rolü

Abstract

Bu araştırmada Gençöz ve Öncül'ün Temel Kişilik Özellikleri Ölçeği'nin kişilik özellikleri alt boyutları (dışadönüklük, sorumluluk, uyumluluk, duygusal tutarsızlık, gelişime açıklık, olumsuz değerlik) ile savunma mekanizmaları alt boyutları (immatür, nevrotik ve matür) arasındaki ilişkide zihinselleştirmenin operasyonel tanımı olan yansıtıcı işleyişin (kesinlik ve belirsizlik) aracı rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmaya farklı üniversitelerde eğitim gören 18-66 yaş arası 431 öğrenci katılmıştır. Kişilik özelliklerini ölçmek için Gençöz ve Öncül (2012) tarafından McCrae ve Costa'nın (2003) Beş Faktör Kişilik Modeli'ne dayalı olarak geliştirilen Temel Kişilik Özellikleri Ölçeği (TKÖÖ) kullanılmıştır. Savunma Mekanizmalarını ölçmek için Andrews, Singh ve Bond (1993) tarafından geliştirilen Savunma Biçimleri Testi (SBT) kullanılmıştır. Zihinselleştirmenin ölçülmesi için Fonagy ve arkadaşları (2016) tarafından geliştirilen Yansıtıcı İşleyiş Ölçeği (RFQ-54) kullanılmıştır. Araştırmada yapılan analizler sonucunda kişilik özellikleri alt boyutları ve savunma mekanizmaları alt boyutları arasında, kişilik özellikleri alt boyutları ile yansıtıcı işleyiş alt boyutları arasında ve savunma mekanizmaları alt boyutları ile yansıtıcı işleyiş alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Yapılan aracılık analizleri sonucunda bazı kişilik özellikleri alt boyutları ile savunma mekanizmaları arasındaki ilişkide yansıtıcı işleyişin aracı rol oynadığı görülmüştür. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular literatür çerçevesinde tartışılmış ve ileride yapılacak olan çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this research is to examine the intermediary role of reflective functioning as operational definition of mentalization (certainty and uncertainty) in the relationship between Gençöz and Öncül's The Basic Personality Traits Scale personality traits sub-dimensions (extraversion, conscientiousness, agreeableness, emotional inconsistency, openness to development, negative valence) and defense mechanisms (immature, neurotic and mature). 431 students whose ages between 18 and 66 from different universities were participated in the research. The Basic Personality Traits Scale (TKÖÖ), developed by Gençöz and Öncül (2012) based on McCrae and Costa's (2003) Five Factor Personality Model, was used to measure personality traits. The Defense Patterns Test (SBT), which was developed by Andrews, Singh, and Bond (1993), was used to measure defense mechanisms. The Reflective Functioning Scale (RFQ-54) which was developed by Fonagy et al. (2016) were used to measure mentalization. As a result of the analyzes made in the research, significant relationships were found between personality traits and defense mechanisms, between personality traits and reflective functioning, and between defense mechanisms and reflective functioning. As a result of the intermediary analysis, reflective functioning play a intermediary role in the relationship between some of personality traits sub-dimensions and defense mechanisms. These findings were discussed according to literature and suggestions were made for future studies.