Yatakbaşı hareketlilik değerlendirme ölçme aracının (YHDÖA) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Araştırma, hasta hareketlilik düzeyini ve hareketliliği destekleyecek girişimleri belirlemede hemşirelere rehberlik eden, "Yatakbaşı Hareketlilik Değerlendirme Ölçme (YHDÖ) Aracı"nın Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin yapılarak ulusal literatüre kazandırılması amacıyla yapıldı. Metodolojik tipteki araştırmanın evrenini Temmuz 2021-Ocak 2022 ayları arasında özel bir hastanenin Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde, Pediatrik Onkoloji, KBB ve Çocuk Servislerinde yatarak tedavi-bakım alan çocuklar oluştururken; örneklemi, araştırmaya katılmayı kabul eden 4-18 yaş aralığındaki çocuklar oluşturdu. Veriler, "Yatakbaşı Hareketlilik Değerlendirme Ölçme Aracı" ve "Pediatrik Denge Ölçeği" kullanılarak gözlem yöntemiyle toplandı. Veri analizinde SPSS 22.0 programı kullanıldı. Hastaların "yaş" ortalaması 9,930±4,174'du. Güvenilirlik analizinde Kappa Analizi ve Sınıf İçi Korelasyon Katsayısı kullanıldı. Gözlemciler arasında mükemmel uyum saptandı. (Kappa (κ) =1; p=0,000<0,05). Geçerlilik analizinde Kapsam Geçerliği İndeksi (KGİ), Bağımsız Gruplar T Testi ve Pearson Korelasyon Analizi kullanıldı. Ölçeğin, Alt%27 ile Üst %27 grupları arasında anlamlı farklılık gösterdiği(p<0,05), dolayısıyla gruplar arasındaki farkı ayırt edebilecek hassas ölçüm yaptığı görüldü. YHDÖA ölçümlerinin PDÖ ölçümleriyle pozitif ve yüksek (%96,1) korelasyona sahip olduğu, dolayısıyla ölçeğin benzer ölçekle paralel ölçüm yaptığı görüldü (p<0,05). Kapsam geçerliği için uzman görüşlerine başvuruldu. Kapsam geçerliği indeksi 0,96 olarak bulgulandı. Ölçek maddelerinin uygun olduğu saptandı. Bulgular, YHDÖA'nın Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğunu gösterdi. Hasta hareketliliğini sağlama ve uygun girişimlerde bulunma konusunda hemşirelere rehberlik eden YHDÖA'nın kullanımı önerilir.

This research was conducted in order to perform the Turkish validity and reliability of the "Bedside Mobility Assessment Tool (BMAT)", which guides nurses in determining patient mobility as well as interventions that increase mobility and incorporate it into national literature. The population of this methodological research consisted of children who received inpatient care in the Pediatric Intensive Care Unit, Pediatric Oncology, ENT and Pediatric Services of a private hospital between July 2021 and Janurary of 2022; the sample consisted of children between the ages of 4-18 who agreed to participate in the study. The data was collected using the "Bedside Mobility Assessment Instrument" and "Pediatric Balance Scale". SPSS for Windows 22.0 program was used for data analysis. The mean age of the patients were 9,930±4,174. Kappa Analysis and Intraclass Correlation Coefficient were used for reliability analysis. Excellent agreement was found between observers. (Kappa (κ) =1; p=0.000<0.05). Content Validity Index (CGI), Independent Groups T-Test and Pearson Correlation Analysis were used for validity analysis. The scale differed significantly between the Lower 27% and Upper 27% groups (p<0.05), therefore it made a sensitive measurement to distinguish the difference between the groups. It was determined that YHDÖA measurements had a positive (96.1%) correlation with PBL measurements (p<0.05). Thus, the scale made parallel measurements with a similar scale. Expert opinions were sought for content validity. The content validity index was above 0.80. It was determined that the scale items were appropriate. The findings showed that the Turkish version of the YHDÖA was valid and reliable. In the clinic, it is recommended to use the YHDÖA, which guides nurses in ensuring patient mobility as well as enabling them to conduct appropriate interventions.