Parkinson hastalarında kognitif ve duyu işlemleme süreçlerinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Çalışmamızda, Parkinson hastalarının kognitif ve duyusal işlemleme süreçlerindeki değişimlerin incelenmesi ve bu 2 sürecin birbiriyle olan bağıntısının anlaşılması hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntemler: Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Nöroloji Polikliniği ve Ergoterapi Bölümü iş birliği ile 34 gönüllü 65 yaş üstü Parkinson hastası çalışmaya katıldı. Hastalara, nöropsikolojik ve duyusal işlemleme değerlendirmeleri uygulandı. Sayı Dizisi Testleri ve Sözel Akıcılık Testleri ile dikkat/yürütücü işlevler, Öktem Sözel Bellek Süreçleri Testi (Öktem-SBST) ile bellek, Benton Yüz Tanıma Testi (BYTT) ve Benton Çizgi Yönü Testi (BÇYT) ile görsel algısal işlemler değerlendirildi. Katılımcıların duyusal işlemleme paternlerini belirlemek için Adölesan/Yetişkin Duyu Profili kullanıldı. Duyusal işlemleme paternleri ve nöropsikolojik bulgular arası korelasyon analizi incelendi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 73±6,6 yıl olarak bulundu. Hastaların nöropsikolojik değerlendirmelerine ait alt testlerin tamamında bozulma olduğu tespit edildi. Duyusal kaçınma ve düşük kayıt paternleri “çoğu insanla benzer” aralıktadır. Duyusal hassasiyet “çoğu insandan daha fazla (%59)”, duyusal arayış paterni “çoğu insandan daha az (%38)” olarak normal aralıktan sapma göstermektedir. Nöropsikolojik testler ile duyusal işlemleme paternleri arası korelasyonlar incelendiğinde; duyusal kaçınma ile Geri Sayı Menzili (p=0,002), hayvan sayma (p=0,001) Öktem-SBST hatırlama (p=0,005), Öktem-SBST toplam öğrenme (p=0,004), BYTT (p=0,016) ve BÇYT (p=0,000) arasında orta derecede korelasyonlar bulundu. Duyusal hassasiyet ve İleri Sayı Menzili (p=0,034) arasında düşük orta derecede korelasyon tespit edildi. Sonuç: Parkinson hastalarında genel bilişsel kapasitenin azaldığı, duyusal işlemleme cevaplarına göre pasif davranışın geliştiği ve bu 2 sürecin birbiriyle bağıntılı olduğu gösterilmiştir.

Objective: In our study, it was aimed to examine the changes in the cognitive and sensory processing of individuals with Parkinson's disease and to understand the relationship between these 2 processes. Material and Methods: In collaboration with Bezmiâlem Vakıf University Neurology Clinic and Occupational Therapy Department, 34 volunteer individuals with Parkinson's disease over the age of 65 participated in the study. Neuropsychological and sensory processing evaluations were applied to the patients. Attention/executive function was tested by Number Range and Verbal Fluency Tests, memory was tested by Öktem Verbal Memory Process Test (Öktem-VMPT) and visual perceptual process was evaluated by Benton Face Recognition Test (BFRT) and Benton Line Direction Test (BLDT). Adolescent/Adult Sensory Profile (AASP) was used to determine the sensory processing patterns of the participants. Correlation analysis between sensory processing patterns and neuropsychological findings was examined. Results: The average age of the participants was 73±6.6 years. Impairment was found in all subtests of the neuropsychological evaluations of the patients. Sensory avoidance and low registration patterns are in the “similar to most people” range. Sensory sensitivity “more than most people (59%)” and sensory seeking patterns “less than most people (38%)” deviate from the normal range. When the correlations between neuropsychological tests and sensory processing patterns are examined; moderate correlations were found between sensory avoidance and back digit range (p=0.002), counting animals (p=0.001), Öktem-VMPT recall (p=0.005), Öktem-VMPT total learning (p=0.004), BFRT (p=0.016), BLDT (p=0.000). A low to moderate correlation was found between sensory sensitivity and forward digit range (p=0.034). Conclusion: It has been shown that general cognitive capacity decreases and passive behavior develops according to sensory processing responses in individuals with Parkinson's disease and these 2 processes are interrelated.