Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin evlilik uyumları ve sosyal destek algıları arasındaki ilişki

Abstract

Aileler engelli çocuğa sahip olduktan sonraki süreçte evlilik uyumlarında bozulmalar görülmektedir. Yapılan araştırmalar evlilik uyum düzeylerinin düşük boşanma oranlarının ise yüksek olduğu göstermektedir. Tüm süreç içerisinde annelerin stres kaynaklarına karşı geliştirdikleri başa çıkma mekanizmalarına yönelik destekler arasında sosyal destek önem kazanmaktadır. Engelli bir çocuğun varlığını kabullenme ve uyum sağlama süreçlerinde sosyal desteğin ailelerin sorunlarla başa çıkmalarını kolaylaştırıldığı görülmektedir. Bu çalışmada; zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin evlilik uyumları ve sosyal destek algıları arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini; Mayıs 2019- Mayıs 2020 tarih aralığında, özel engelliler okulunda 210 anneden araştırmaya katılmayı kabul eden 159 zihinsel engelli öğrenci annesi oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri "Sosyo-Demografik Veri Formu", "Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği" ve "Evlilik uyum ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda mutluluk durumu, evlilik uyumu ve algılanan sosyal desteğin çeşitli demografik değişkenler ile aralarında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Veriler SPSS 17.0 programı ile analiz edilmiştir. Hangi analiz yönteminin uygulanacağını tespit etmek amacıyla normallik testi (Kolmogorov-Smirnov) yapılmıştır. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nden alınabilecek en düşük puan 12 ve en yüksek puan 84 olarak belirlenmiştir. Annelerin ölçeğin toplamında elde ettikleri Ort.+SS puanı 51,64±11,65 olduğu saptanmıştır. Aldıkları puan ortalamanın üzerindedir. Evlilik uyumlarına yönelik kullanılan ölçekten alınabilecek en düşük puan 2 en yüksek puan 158 olarak belirlenmiştir. Katılımcılar Ort.+SS puanı 27,64±8,4 olarak ortalamanın altında saptanmıştır.Katılımcıların demografik özellikleri ile ölçekler arası aldıkları puanlar karşılaştırıldığında; eğitim durumu, evlenme şekilleri, destek alma durumu,ailede yaşayan kişi sayısı,çocuğun bakımını yapan kişiler ve zihinsel engellilik durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır.Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin algıladıkları sosyal destek ile ebeveynlerin evlilik uyumları arasında ilişki bulunduğunu söylemek mümkündür. Annelerin algıladıkları sosyal destek arttıkça ve evlilik uyumunun da pozitif yönde artış gösterdiği sonucuna varabiliriz. Bu kadar önemli bir konuda destek güçlerini arttırma adına daha geniş kapsamlı çalışmaların yapılmasının uygun olacağı kanaatindeyiz.

Deteriorations are observed in the marriage harmony of parents in the process following their having a disabled child. Studies show that the level of their marriage harmony is decreased and their divorce rate is increased. Social support gains importance among the types of support contributing to the coping mechanisms that mothers develop against sources of stress in the entire process. It is observed that social support makes it easier for families to cope with problems in the process of accepting the existence of, and adapting to, a disabled child. The present study is a descriptive one that was conducted in order to determine the relationship between the marriage harmony and social support perception of mothers with mentally challenged children. The sample of the research; Between the dates of May 2019 and May 2020, 159 mothers of mentally handicapped students who agreed to participate in the research from 210 mothers in the private disabled school constitute. Study data were collected using "Socio-Demographic Data Form", "Multidimensional Scale of Perceived Social Support" and "Marriage Harmony Scale". As a result of evaluations of the study data, significant relationships were found between the status of happiness, marriage harmony, perceived social support and several demographic variables. The data was analysed with the SPSS 17.0 software. The Kolmogorov- Smirnov normality test was conducted to determine the analysis method to be applied. The lowest score that can be obtained from the Multidimensional Perceived Social Support Scale is 12 and the highest score is 84. The mean + SD score obtained by the mothers in the total of the scale was found to be 51.64 ± 11.65. Their score is above average. The lowest score that can be obtained from the scale used for marital adjustment is determined as 2 and the highest score is 158. Participants Mean + SD score was 27.64 ± 8.4 below the average. A comparison of the demographic characteristics of the mothers with mentally disabled children and the scores they got from the scales showed a statistically significant differences between the status of education, the type of marriage, the status of having support, the number of family members, persons caring for the child and the status of mental disability. With perceived social support of mothers who have children with mental challengedis possible to say that the relationship between marital adjustment of parents.We can increase social support and marital adjustment of the mothers perceive the results showed an increase in the positive direction. Increase their power to support such an important matter on behalf of the more comprehensive studies, we believe it would be appropriate to make.