Kontrasttan kaçınma ölçeklerinin Türkçe uyarlaması, geçerliliği ve güvenilirliği

Abstract

Bu çalışma, tekrarlayıcı düşünme biçimlerinden olan endişenin ve endişe sürecinin açıklanması üzerine geliştirilen yaklaşımlardan biri olan 'Kontrasttan Kaçınma Modeli'nin incelenmesini ve bu modelin ölçme araçlarının Türkçe'ye uyarlanmasını amaçlamaktadır. Çalışma 18-66 yaş arasındaki 549 kişiyle yürütülmüştür. Katılımcıların yaş ortalaması 27.21 dir. Katılımcılar Kontrasttan Kaçınma Ölçeği-Endişe (KKÖ-E), Kontrasttan Kaçınma Ölçeği-Genel Duygular (KKÖ-GD), Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASÖ-21), Endişe ile İlgili Olumlu İnançlar Ölçeği (EOİÖ), Penn State Endişe Ölçeği (PSEÖ), Sürekli Kaygı Ölçeği (STAI-II), Kabul ve Eylem Formu-II (KEF-II) ve Belirti Tarama Testi (SCL-90) ölçeklerini doldurmuşlardır. KKÖ-E ve KKÖ-GD formlarının yapı geçerliği için AMOS v24 aracılığıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda KKÖ-E'nin üç faktörlü, KKÖ-GD'nin de iki faktörlü yapısının Türkiye örnekleminde doğrulandığı görülmüştür (KKÖ-E için χ2/df = 2.97, GFI=.87, CFI=.91 IFI=.91 ve RMSEA=.06; KKÖ-GD için χ2/df = 2.73, GFI=.90, CFI=.95 IFI=.95 ve RMSEA=.05). Ölçeklerin iç tutarlılık derecesini gösteren Cronbach alfa değeri KKÖ-E için .92 ve KKÖ-GD için .95 olarak bulunmuştur. Yine ölçeklerin zamansal güvenirliği için test-tekrar test analizi yürütülmüş ve korelasyon katsayıları KKÖ-E için .77, KKÖ-GD için .82 olarak hesaplanmıştır. Geçerlik analizlerinde KKÖ-E ve KKÖ-GD'nin diğer benzer ölçeklerle istatistiksel olarak anlamlı ilişkilere sahip oldukları saptanmıştır. Araştırmamızda ek olarak kişisel değişkenler göre Kontrasttan Kaçınma puanları karşılaştırılmış, kadınların erkeklerden daha yüksek ölçek puanlarına sahip oldukları saptanmış, ancak bu fark iki form için de anlamlı düzeyde bulunmamıştır. Mevcut araştırmamızın bulguları topluca göz önüne alındığında Kontrasttan Kaçınma ölçekleri Türkçe versiyonlarının yeterli psikometrik özelliklere sahip olduğu öne sürülebilir.

The study aims to examine "Contrast Avoidance Model" which is one of the approaches on explaining the worry and the process of worry which is type of the repetitive thinking styles and adapting the scales of this model to Turkish. The study was conducted with 549 participants aged 18-66 years. The mean age of the participants was 27.21. Participants 'Contrast Avoidance- Worry (CA-W), Contrast Avoidance- General Emotions (CA-GE), Depression Anxiety Stress Scale (DASS-21), Why Worry Questionnaire II, Penn State Worry Questionnaire, Trait Anxiety Inventory Questionnaire (STAI-II), The Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II) and SCL-90 were completed. Confirmatory factor analysis was tested with AMOS v24 for the construct validity of the CA-W and CA-GE scales. The analysis results on three factors CA-W and CA-GE are two-factor structure was confirmed in Turkey samples (for CA-W, χ2/df = 2.97 GFI=.87, CFI=.91 IFI=.91 and RMSEA=.06; for CA-GE; χ2/df = 2.73, GFI=.90, CFI=.95 IFI=.95 ve RMSEA=.05). The Cronbach's alpha value of the scales was found to be .92 for CA-W and .95 for CA-GE. The test-retest correlation coefficients were .77 for CA-W and .82 for CA-GE. In the validity analyzes, it was found that the CA-W and CA-GE had statistically significant relationships with other similar scales. Moreover, 'Contrast Avoidance' scores were compared according to demographic variables. It was found that the women had higher scale scores than the men. However this difference was not significancant for both forms. When the findings of our current study are taken into consideration collectively, it can be suggested that the Turkish versions of CA-W and CA-GE have sufficient psychometric properties.