Türk sermaye piyasasında yeni piyasa düzeni rejimi ve yeni rejimin başarı koşulları

Abstract

Çalışma, Türk sermaye piyasasının yeni piyasa düzeni rejimini ve yeni rejimin başarı şartlarını incelemektedir. Türk sermaye piyasasında 2009 sonundan itibaren yeni bir piyasa düzeni rejimi oluşturulmaya başlanmıştır. Piyasa düzeni, piyasanın güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda çalışmasını ve bu ortamın korunmasını ifade eder. Bireysel, işbirliği halinde ve sürekli olarak piyasa düzenini bozmaya yönelik ataklar, hMevzuat Kaynaklaerhangi bir sermaye piyasasının kısa, orta ve uzun vadede ve farklı boyutlarda fonksiyonlarının bozulmasına yol açmaktadır. Her piyasada piyasa düzenini aşırı kazanç hırsı ile ya da haksız kazanç beklentileri ile bozmaya çalışan piyasa aktörlerine rastlanmaktadır. Bu nedenle piyasa otoriteleri, bu tür piyasa bozucu teşebbüsleri önlemeye ve caydırmaya yönelik hukuki, idari ve teknolojik araçlarla donatılırlar. Türkiye'de 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu 2012 sonunda çıkıncaya kadar 1990'lı yıllardan kalma araçlarla piyasa düzenini sağlamaya ve korumaya çalışan Sermaye Piyasası Kurulu (SPKr), yasa düzeyindeki yetkilerden sonra 2014 başında tebliğ formunda yeni hukuki araçlar elde etmiştir. Yeni hukuki araçlar, tanımlama ve kapsam bakımından dengeli ve kaliteli bir tasarıma sahiptir. Ancak belirlenen cezai yaptırımlar yeterince caydırıcı olmadığı gibi muadil AB direktifindeki cezalar ile de paralel değildir. Öte yandan, yasal altyapının ve mevzuatın güncellenmesi ve yenilenmesi, başarı koşulu olarak yeterli değildir. Yasal düzenlemeler, ancak etkili uygulamalar ile ideal sonuçlar verebilmektedir. Özetle, Türk sermaye piyasasının yeni piyasa düzeni rejimi tasarım ve kapsam olarak eski rejime göre daha ileri düzeyde olsa da, bu rejimin başarı koşulları birden çok faktöre bağlıdır.

This paper examines the new market integrity regime and its possible success conditions. The Turkish capital market has entered into a new era since 2009 by changing its strategy on enhancing and protection of market integrity. Market integrity requires and supports fair, transparent, efficient and competitive financial environment and entails stability of these qualities. Individual, concerted and continuous attacks against the market integrity for any given capital market result in deteriorating functions in the short, medium and long term in different extent. There are always people who are inclined to make money by cheating others and deploying improper or unethical market practices. Therefore, direct or indirect attacks or attempts are the reality of markets. To deter the possible harmful actions against the market integrity, there should be laws, regulations and market oversight programs and organizations. Completely replacing the Capital Market Law of 1981, which was significantly modified in 1992 and in 1999, with the Capital Market Law of 2012 numbered 6362, Capital Markets Board of Turkey has had stronger legal infrastructure as of 2014, together with a previously established new division on market oversight and enforcement. The new legal structure has well-balanced and welldesigned in the definitions and coverage. However, criminal sanctions are not deterrent enough and in line with the suggested sanctions of the parallel EU directive. Moreover, nothing is more important than implementations. To sum up, even though the new Turkish capital market integrity regime is strong in its design and coverage and much better than the previous one, success conditions are still tied to multiple factors.