Parkinson hastalığının evreleri ile farklı görsel - uzamsal becerilerin ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Parkinson hastalığı, motor ve motor olmayan semptomları olan ve yaygın bir nörodejeneratif hastalıktır. Motor olmayan semptomlar; ön planda yürütücü işlevler ve görsel-uzamsal yetilerde bozulmalar olmak üzere dikkat, bellek, dil gibi yeti kümelerindeki bozulmalardan oluşmaktadır. Görsel-uzamsal yetilerdeki bozulmalar Parkinson hastalığında görülen dopaminerjik dengesizliklerle açıklanamadıkları için son zamanlarda özellikle dikkat çekmektedir. Bu araştırmada Parkinson hastalığı evreleri ile görsel-uzamsal yetilerdeki bozulmalar arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya Medipol Mega Hastaneler Grubu Nöroloji polikliniğine daha önce başvuran ve dahil edilme kriterlerine uyan 60 Parkinson hastalığı-hafif bilişsel bozukluk (PH-HBB) ve 66 Parkinson hastalığı demansı (PH-D) hastası ve veri havuzunda bulunan 32 sağlıklı katılımcının verileri dahil edilmiştir. Araştırmada; görsel bellek WMS-görsel üretim alt testiyle; görsel-uzamsal beceriler ise Benton Çizgi Yönü Belirleme Testi ve Benton Yüz Tanıma Testiyle; duygu-durum ise Geriatrik Depresyon Ölçeği, Nöropsikiyatrik Envarter ve Klinik Demans Derecelendirme Ölçeğiyle; bilişsel tarama ise Standardize Mini Mental Test ile değerlendirilmiştir. Hasta grubun görsel-uzamsal becerilerine ilişkin nöropsikolojik test puanları sağlıklı gruba göre daha düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca, PH-D tanısı almış olan klinik grubun görsel-uzamsal becerilerine ve görsel bellek performanslarına ilişkin test puanları PH-HBB grubuna kıyasla daha düşük olduğu (p<,05) görülmüştür. Hasta gruplarında hastalığın erken ya da geç başlangıçlı olmasının bilişsel bozulmayı etkilemediği gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, Parkinson hastalığı ön tanısı olan kişilerin nöropsikolojik değerlendirilmesinde görsel-uzamsal becerilerin daha duyarlı ölçüm araçlarıyla değerlendirilmesi Parkinson hastalığı evrelerine ilişkin daha ayrıntılı bilgi verebileceği düşünülmüştür.

Parkinson's disease is a common neurodegenerative disease with motor and non-motor symptoms. Non-motor symptoms; It consists of impairments in competence clusters such as attention, memory and language, with executive functions and visuospatial abilities in the foreground. Disturbances in visuospatial abilities have recently attracted particular attention, since they cannot be explained by the dopaminergic imbalances seen in Parkinson's disease. In this study, it was aimed to examine the relationship between Parkinson's disease stages and impairments in visuospatial abilities. The data of 60 Parkinson's disease-mild cognitive disorder (PH-HBB) and 66 Parkinson's disease dementia (PH-D) patients who previously applied to Medipol Mega Hospitals Group Neurology outpatient clinic and met the inclusion criteria and 32 healthy participants in the data pool were included in the study. In the research; visual memory with the WMS-visual production subtest; visuospatial skills with Benton Line Orientation Test and Benton Face Recognition Test; mood-state was determined by Geriatric Depression Scale, Neuropsychiatric Inventory and Clinical Dementia Rating Scale; Cognitive screening was evaluated with the Standardized Mini Mental Test. Neuropsychological test scores related to visuospatial skills of the patient group were found to be lower than those of the healthy group. In addition, test scores of visuospatial skills and visual memory performances of the clinical group diagnosed with PD-D were found to be lower (p<.05) compared to the PD-HBB group. It was observed that early or late onset of the disease in the patient groups did not affect cognitive impairment. As a result, it is thought that evaluating visuospatial skills with more sensitive measurement tools in the neuropsychological evaluation of people with a pre-diagnosis of Parkinson's disease can provide more detailed information about the stages of Parkinson's disease.