Özel öğretim kurumlarının ruhsatlandırılması ve denetlenmesi

Abstract

Eğitim ve öğretim, Anayasal düzeyde güvence altına alınmış temel hak ve ödevlerinden biridir. 1982 Anayasası bu hakkın Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre devletin gözetim ve denetiminde yapılması gerektiğini ifade etmektedir. Aynı zamanda ilgili hüküm ile özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esasların devlet okulları ile erişilmek istenilen seviyeye uygun olarak kanunla düzenlenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Buna göre özel öğretim kurumlarının bağlı olduğu esaslar da devlet tarafından idare edilen okullarla erişilmek istenilen seviyeye uygun olarak kanunla düzenlenmesi gereken konular arasında yer almaktadır. Bu kapsamda ilgili düzenlemelere aykırı eğitim ve öğretim kurumları açılamayacak ve bu hizmetler devletin gözetimi ve denetimi altında yürütülecektir. Ayrıca özel öğretim kurumlarının ülke eğitim ve öğretim sistemi içerisindeki yerinin sayıca artması devletin bu alandaki düzenleme ve denetleme sorumluluğunu da artırmaktadır. Bu sorumluluk kapsamında özel hukuk kişilerinin eğitim ve öğretim hizmeti sunabilmeleri 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile ruhsata tabi kılınmıştır. Bu çerçevede tezin amacı özel öğretim kurumlarının ruhsatlandırılma sürecinin usül ve esaslarının ilgili mevzuat çerçevesinde değerlendirilmesi ve denetleme sürecinin nasıl gerçekleştirileceğinin tespit edilmesidir. Bu kapsamda tezin ilk bölümünde özel öğretim kurumlarından bahsedilmiş ve ilgili kurumların ruhsatlandırılmaları müspet hukuk çerçevesinde ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise denetim kavramı ele alınarak özel öğretim kurumlarında gerçekleştirilecek denetimin aşamaları ve denetim sonucunda kurumlara uygulanacak idari yaptırımlar ilgili mevzuat çerçevesinde irdelenmiştir. Sonuç kısmında ise çalışmada ele alınan mevzuat ve yargı kararları çerçevesinde genel değerlendirmelerde bulunulmaya çalışılmıştır.

Education and training is one of the fundamental rights and duties guaranteed at the Constitutional level. The 1982 Constitution states that this right should be exercised in line with Atatürk's principles and reforms, according to the principles of modern science and education, and under the supervision and control of the state. At the same time, with the relevant provision, it is stipulated that the principles to which private primary and secondary schools are bound should be regulated by law in accordance with the level desired to be achieved with public schools. Accordingly, the principles to which private education institutions are adhered are among the subjects that should be regulated by law in accordance with the level desired to be achieved with state-run schools. In this context, education and training institutions contrary to the relevant regulations will not be opened and these services will be carried out under the supervision and control of the state. In addition, the increase in the number of private education institutions in the country's education and training system increases the responsibility of the state to regulate and supervise in this field.Within the scope of this responsibility, the ability of private legal persons to provide education and training services is subject to a license with the Law on Private Education Institutions numbered 5580. In this context, the aim of the thesis is to evaluate the procedures and principles of the licensing process of private education institutions within the framework of the relevant legislation and to determine how the inspection process will be carried out. In this context, in the first part of the thesis, private education institutions were mentioned and the licensing of the relevant institutions was tried to be discussed within the framework of positive law. In the second part of the study, the concept of supervision is discussed and the stages of supervision to be carried out in private education institutions and the administrative sanctions to be applied to the institutions as a result of the inspection are examined within the framework of the relevant legislation. In the conclusion part, it has been tried to make general evaluations within the framework of the legislation and judicial decisions discussed in the study.