COVID-19 salgınında sağlık kurumlarında uygulanan stratejik yönetim araçlarının incelenmesi: Bir vakıf üniversite hastanesi örneği

Abstract

Bu araştırma üçüncü basamak bir vakıf üniversite hastanesinde COVID-19 salgını döneminde hangi stratejik yönetim araçlarının kullanıldığı ve bu araçların nasıl kullanıldığının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma Clark ve Scott' (14) un normatif stratejik yönetim modeli esas alınarak belirlenen temalar çerçevesinde oluşturulmuştur. Nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan durum araştırması deseni kullanılarak yapılandırılan bu araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla mülakat tekniği kullanılarak toplanmıştır. Görüşmeler, stratejik kararların alınması ve uygulanmasında kilit rol oynayan orta ve üst düzey olmak üzere on iki hastane yöneticisi ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler MAXQDA 2020 paket programı ile analiz edilmiştir. Bu araştırmanın COVID-19 salgını döneminde sağlık kuruluşlarında stratejik yönetim alanında yapılan ilk araştırmalardan birisi olması ve stratejik yönetim araçlarının sağlık kuruluşlarında kullanımının incelenmesiyle ilgili Türkçe literatürde yer alacak ilk nitel araştırma olması nedeniyle özgün olduğu düşünülmektedir. Araştırma sonucunda araştırma yapılan hastanedeki yöneticilerin salgın döneminde 16 stratejik yönetim aracını kullandığı tespit edilmiştir. Yöneticilerin farklı birimlerde stratejik yönetim araçlarını değişik biçimlerde kullandığı görülmüştür. Durum değerlendirmesi temasında en yoğun olarak stratejik planlama aracının, stratejik analiz temasında değişim mühendisliği aracının, stratejik uygulama temasında müşteri ilişkileri yönetimi aracının kullanıldığı tespit edilmiştir. Örnek olarak; stratejik planlamada ayaktan hasta hizmetlerinde hastaneye tek girişten kontrolün sağlanması, değişim mühendisliğinde satın alma biriminde malzeme alımında stoklamaya geçilmesi, müşteri ilişkileri yönetiminde laboratuvarda COVID-19 testinin en hızlı şekilde çıkartılarak hasta güvenliği ve memnuniyetinin sağlamaya çalışıldığı ifade edilmiştir.

This research was conducted to examine which strategic management tools were used and how these tools were used during the COVID-19 outbreak in a tertiary foundation university hospital. The research was created within the framework of the themes determined based on the normative strategic management model of Clark and Scott (14). In this research, which was structured using the case study design, which is one of the qualitative research methods, the data were collected using the interview technique through a semi-structured interview form. Interviews were held with twelve hospital managers, including middle and senior level, who play a key role in taking and implementing strategic decisions. The data obtained were analyzed with the MAXQDA 2020 package program. This research is thought to be original because it is one of the first researches in the field of strategic management in health institutions during the COVID-19 pandemic and it is the first qualitative study to be included in the Turkish literature on the examination of the use of strategic management tools in health institutions. As a result of the research, it was determined that the managers in the researched hospital used 16 strategic management tools during the pandemic period. It has been observed that managers use strategic management tools in different ways in different units. It was determined that the strategic planning tool was used most intensively in the due diligence theme, the reengineering tool was used in the strategic analysis theme, and the customer relationship management tool was used in the strategic implementation theme. For example; It has been stated that in strategic planning, it is aimed to provide control from a single entrance to the hospital in outpatient services, to switch to stocking in material purchase in the purchasing unit in reengineering, and to ensure patient safety and satisfaction by taking the COVID-19 test in the laboratory in the fastest way in customer relations management.