Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında açılan devletlerarası davalar

Abstract

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS veya Sözleşme) ilk metninden itibarendevletlerarası başvuru yolu taraf devletler için zorunlu bir denetim mekanizmasıolarak öngörülmüştür. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM veya Mahkeme)önündeki yaklaşık 62.000 derdest bireysel başvuruya karşılık bugüne kadar toplam29 devletlerarası dava açılmıştır. Ancak son zamanlarda sayısı artan ve devletlerarası çatışmalardan kaynaklanan devletlerarası başvurular üzerinde önemle durulmasıgereken bir konu haline gelmiştir. AİHS kapsamında açılan devletlerarası davalarıele alan bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, AİHS kapsamındaaçılan devletlerarası davaların usulü, kabul edilebilirlik ve esas yönünden incelenmesi üzerinde durulmakta; ikinci bölümde, AİHS kapsamında açılan devletlerarasıdavalar hakkında bugüne kadar verilen kararlar ve halen derdest olan devletlerarasıdavalar incelenmekte, üçüncü ve son bölümde ise AİHS kapsamında açılan devletlerarası davaların etki ve sonuçları değerlendirilmektedir.

Starting from the initial text of the European Convention on Human Rights (“ECHR” or “the Convention”), the inter-state cases are provided as a compulsory monitoring mechanism for High Contracting Parties. Although there are nearly 62.000 individual applications pending before the European Court of Human Rights (“ECtHR” or “the Court”), only 29 inter-state cases were submitted under the Convention so far. Nevertheless the inter-state cases has become an important subject to study since the number of these cases tend to increase and some are originating frominter-state conflicts. This paper examines various aspects of the inter-state cases submitted under the ECHR and includes three parts. The first part explores the proceedings, examination of admissibility and merits of inter-state applications submitted under the Convention; the second part examines the decisions and judgments rendered by the Convention organs on inter-state cases so far and deals with the pending inter-state applications submitted under the Convention; and the last part analyses the impact and consequences of the inter-state applications brought under the Convention.