Hayek'in sosyalizm eleştirisi

Abstract

Bu tez çalışması, Friedrich August von Hayek'in, sosyalizmi eleştirmesiyle ilgilidir. Hayek, savunduğu ve desteklediği liberal düşünceye yaptığı katkıların yanında sosyalizme karşı eleştirileriyle de ün salmıştır. Bu çalışmada, sosyalizm eleştirisine, Hayek'in konu ile ilgili doğrudan yaptığı çalışmalara bakılmıştır ve yine sosyalizm eleştirisi yapılırken farklı kaynaklardan da faydalanılmıştır. 1930'lu yıllardan itibaren dünyada sosyalizm yayılmaya başlamıştır. Sosyalizm ideali ve savunucuları, serbest piyasa ekonomisini, rekabeti kesinlikle reddetmiş ve karşılığında kolektif olarak hareket etmeyi ve planlı ekonomiyi diğer bir ifadeyle kumanda ekonomisini savunmuştur. Çalışmamızda sosyalizm, ütopik ve bilimsel olarak ayrılmıştır. Marx, sosyalizmi bilimsel olarak bir çerçeveye oturtmaya çalışmış ve sosyalizmin en ideal sistem olduğunu iddia etmiştir. Ancak, sosyalizmin uygulanamaz olduğu daha önce ispatlanmış olsa da günümüzde ağırlığını koruduğunu ve özellikle entelektüel camiada desteklenmeye devam ettiğine şahitlik ediyoruz. Özellikle sosyalizmin yayılmasında akademik çevrenin ve entelektüel camianın uzun vadeli etkilerinin fark edilmesi ile sosyalizmin eleştirel anlamda ele alınmasına gerek görülmüştür. Bu tez çalışmasının merkezinde sosyalizmin kolektif olarak hareket etmeyi ve plancılığı savunmasının yanlışları yer almaktadır. Bu araştırmada Hayek'in sosyalizm eleştirilerinin dışında sosyalizm tarihinden ve yine Hayek'in ideolojileri değerlendirmede kullanılabilecek temel ölçütlerinden de faydalanılmıştır. Hayek'in sosyalizm eleştirilerinden farklı olarak, Hayek'in sosyalizm eleştirilerine yöneltilen eleştirilere de yer verilmiştir.

This work of thesis is related with Friedrich August von Hayek's critism of socialism. Hayek became famous not only because of contributions to liberal thought which he defended and supported but also because of his critism against Socialism. In this work, it has been searched in socialism critism and directly related studies which have been carried out by Hayek and also different sources have been used while criticizing socialism. Since 1930's socialism has started to spread out in the world. The idea of socalism and its defenders rejected free market economy and competition definitely and in return they defended collective movement (action) and planned economy in other words, command economy. In our work, socialism has been divided into ütopian and scientific parts. Marx has tried to frame socialism scientifically and assorted that socialism is the most ideal system. But although socialism has been proved to be not applicable before we testify that it maintains its importance and continues to be supported in the intellectual circles. Since it has been noticed that academic circles and intellektual environments have long-teim effects on the spreading out of socialism, it is needed to be searched in a critical manner. In the center of this thesis, the mistakes of collective movement and planning in socialism have taken into account. In this investigation, his basic criterions whic can, be used for ideologies have been made use. Apart from Hayek's critism of socialism, the critism directed to Hayek's critism of socialism have been also placed.