Akut inmeli hastalarda algısal ve fiberoptik endoskopik yutma değerlendirmesi: TR-MMASA, P-as ve foas arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, akut inmeli hastalarda TR-MMASA, P-AS ve FOAS değerlendirme araçlarının birbirleri ile ilişkisi incelenmektedir. Bunlara ek olarak yaş, cinsiyet, inme tipi ve lezyon tarafı değişkenlerinin bu değerlendirme araçları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın katılımcıları akut inme ünitesinde yatan 44-89 yaş aralığındaki 40 hastadan oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak TR-MMASA, P-AS ve FOAS kullanılmıştır. P-AS ve FOAS ölçekleri Fiberoptik Endoskop ile Yutma Değerlendirmesi'nden (FEYD) elde edilen görüntüler ile puanlanmıştır. Verilerin istatiksel analizinde IBM Statistic SPSS v26 programı kullanılmıştır. İstatistik analizinde İstatistik analizde Spearman Korelasyon Analizi, Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis Testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda cinsiyet, yaş, inme tipi ve lezyon tarafının TR-MMASA, P-AS ve FOAS değerlendirme araçları üzerinde bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. TR-MMASA ile FOAS arasında pozitif yönlü, P-AS ile TR-MMASA ve FOAS arasında ise negatif yönlü ve istatiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. TR-MMASA ile FOAS kategorileri arasındaki ilişkiye bakıldığında TR-MMASA'dan elde edilen puanların FOAS'ın tam oral alım ve tüp bağımlı beslenme ayrımını yordayabildiği görülmüştür. TR-MMASA ile P-AS kategorileri arasındaki ilişkiye bakıldığında ise TR-MMASA'dan elde edilen puanların P-AS kategorilerinden normal ile penetrasyon ve aspirasyon ayrımını yordayabildiği görülmüştür.

In this study, the relationship between TR-MMASA, P-AS and FOAS assessment tools in acute stroke patients is examined. In addition, the effects of age, gender, stroke type and lesion side variables on these assessment tools were examined. Participants of the study consisted of 40 patients between the ages of 44-89, hospitalized in the acute stroke unit. TR-MMASA, P-AS and FOAS were used as data collection tools. P-AS and FOAS scales were scored with the images obtained from the Fiberoptic Endoscope and Swallowing Assessment (FEYD). IBM Statistic SPSS v26 program was used for the statistical analysis of the data. Spearman Correlation Analysis, Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis Test were used in statistical analysis. As a result of the analyzes, it was found that gender, age, stroke type and lesion side had no effect on TR-MMASA, P-AS and FOAS assessment tools. A positive correlation was found between TR-MMASA and FOAS, and a negative and statistically significant relationship between P-AS and TR-MMASA and FOAS. When looking at the relationship between TR-MMASA and FOAS categories, it was seen that the scores obtained from TR-MMASA could predict FOAS's distinction between full oral intake and tube dependent nutrition. When looking at the relationship between TR-MMASA and P-AS categories, it was seen that the scores obtained from TR-MMASA could predict the distinction between normal and penetration and aspiration from P-AS categories.