Üniversite öğrencilerinde renklerin tatlı tüketimine etkisinin incelenmesi

Abstract

Besin yetersizliğinden obeziteye kadar geniş bir aralıkta görülebilen malnütrisyon ve beslenmeye bağlı hastalıkların tüm dünyayı tehdit ettiği görülmektedir. Bir taraftan yeme alışkanlıklarının gün geçtikçe değişmesi ve hedonik beslenmenin yaygınlaşması, diğer taraftan sürdürülebilir besin kaynaklarının gelecek nesillere yetip yetmeyeceği kaygısı, besin tüketimini etkileyen bireysel ve çevresel faktörlerin iyileştirilmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır. Yemek üzerine tatlı tüketimi eski çağlardan beri birçok kültürde var olan alışkanlıklardan biridir. Şekerli tadın tercih edilmesi kültür başta olmak üzere yaş, cinsiyet, coğrafi koşullar ve bireysel ayrıcalıklardan etkilenmektedir. İçinde bulunulan ortamın ve kullanılan araç gereçlerin fiziksel özelliklerinin iştah ve besin tüketimini etkilediği bildirilmektedir. Bu çalışmanın amacı tabak renginin yemek sonrası tatlı tüketimini nasıl etkilediğinin incelenmesidir. Çalışma İstanbul Medipol Üniversitesi Güney Kampüs Yemekhanesinde tatlı tercih eden 18-40 yaş arası 171 kadın ve 140 erkek olmak üzere toplam 311 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kırmızı, sarı, mavi, kahverengi ve beyaz porselen tabaklarda çikolatalı şarlot tatlısı ile şöbiyet tatlıları sunulmuştur. Tatlı tüketimi sonrasında bireylerin doldurduğu anket formları tabaklarla birlikte toplanmıştır. Bireylerin hangi tatlıyı hangi renk tabakta tercih ettiği kaydedilmiş, tabakta bıraktıkları artık miktarı tartılmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri SPSS 18.0.0 programı ile değerlendirilmiştir. Toplamda 195 kişi şarlot, 116 kişi de şöbiyet tercih etmiştir. Şöbiyet tercih edenlerin artık miktarı (13,88±17,96 g) şarlot tercih edenlere (6,55±10,84 g) göre daha fazla olmuştur. Aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). En az artığın kontrol beyaz tabakta (4,73±8,22 g), en fazla artığın ise mavi tabakta(14,00±18,11 g) olduğu gözlemlenmiştir (p<0,05). Cinsiyete göre bırakılan artık miktarına bakıldığında kadınların tabaklarında ortalama 11,22±17,27 g, erkeklerin tabaklarında ortalama 7,00±9,28 g artık kaldığı görülmüştür (p<0,05). Sonuç olarak tatlının sunumu yiyenlerin tüketimini etkilemiştir. Bu öncü çalışma, konu ile ilgili daha fazla çalışmanın gerekliliğini ortaya koymuştur.

Malnutrition and nutrient-related diseases, which can be seen in a wide range from nutritional deficiency to obesity, are seen to threaten the whole world. On the one part, day by day change of eating habits and spread of hedonic nutrition, on the other part the concern of whether sustainable food sources are sufficient for future generations, cause the necessity of improvement on the individual and environmental factors affecting eating habits. The consumption of dessert after a meal is one of the habits which has been existed in many cultures since ancient times. The preference for sweet taste is influenced mainly by culture, age, gender, geographical conditions and individual privileges. It's stated that the environment and the physical features of the tools used are affecting appetite and food consumption. The aim of this study is to investigate how colour of plate affects post-meal dessert consumption. The study was carried out on a total of 311 students, 171 females and 140 males, aged 18-40, who preferred desserts at the Istanbul Medipol University South Campus Cafeteria. In this study, chocolate charlotte cake and cream-filled baklava were presented in red, yellow, blue, brown and white porcelain plates. After the consumption of the desserts, the questionnaires filled by the participants were collected together with the plates. The preferences of dessert and plate colors with the weighted amount of leftovers were recorded. Statistical analysis of the data was done with SPSS 18.0.0 program. In total, 195 people preferred charlotte cake and 116 cream-filled baklava. The amount of leftover baklava (13,88±17,97 g) is higher than charlotte cake's (6,55 ± 10,84 g). The difference is statistically significant (p<0,05). The least leftover was in the control white plate (4,73 ± 8,22 g) and the most leftover is in the blue plate (14,00 ± 18,11 g) (p <0,05). When we compared leftovers according to sex, women left 11,22±17,27 g and man left 7,00±9,28 g of desserts (p<0,05). In conclusion presentation of dessert effected the consumption by eaters. This preliminary study, warrants further research in the field.