Beers kriterlerine göre yaşlılardaki uygunsuz ilaç kullanımının tespit edilmesinde bir serbest eczane örneği

Abstract

Birçok ülkede yaşlıların uygunsuz ilaç kullanımlarını azaltmak üzere bazı kriterler konsensüs şeklinde belirlenmektedir. Beers 2019 Kriterleri esas alınarak yaptığımız bu çalışma ile birinci basamak sağlık merkezi olarak kabul edilen serbest eczanelerde karşılanan geriatrik reçetelerin dağılımı ve kriterlere uygunluğu raporlanmıştır. Çalışma İstanbul merkezli retrospektif kesitsel bir çalışmadır. Ocak 2014 -Şubat 2019 arasında İstanbul Şişli'deki bir eczanede karşılanan 13906 ayrı hastanın, toplam 66136 reçetesine ait elektronik kayıtlar analiz edilmiştir. Her ilaç grubu için bir ortalama yaş hesaplanmış olup bütün olgularda ortalama yaş 16,8-68,1 yıl arasında değişirken; geriatrik olgular için 73,4-76,1 yıl olarak saptanmıştır. Çalışmamızın 66136 (21980 geriatrik) reçete sayısı ile 13906 (2856 geriatrik) farklı hastada yapılmıştır. Başka bir ifade ile bu süre boyunca bir hasta yaklaşık 5 defa (4,76) eczaneye uğramıştır. Reçetelerin %33,2'si geriatrik iken; hasta bazında bu oranın %20,5 olduğu saptanmıştır. Reçete bazında geriatrik oranın daha yüksek olması geriatrik hastaların daha fazla reçete alması ile açıklanabilir. Altmış bir aylık sürede karşılanan 66136 reçetenin 40187'si kadın (%61) reçetesi; 25949'u (%39) erkek reçetesi olup kadınların %33,1'i geriatrik iken erkeklerin %33,4'ü geriatrik olarak saptanmıştır. Hasta sayısı olarak bakıldığında 13906 hastanın 8282'inin (%59,6) kadın olduğu ve bu kadınların 1729'unun (%21) geriatrik olduğu saptanmıştır. Geri kalan 5624 erkek hastanın 1127'sinin (%20,0) geriatrik olduğu saptanmıştır. Çalışmamız ayrıntılı olarak reçete bazında incelendiğinde Nifedipin (n=410) %68,8; Amiodaron (n=43) %44,2; MSS ilaçları (n=506) %21,5; Barbiturat (n=67) %0; Glimepiride (n=177) %53,7; PPİ (n=2052) %29,2 olarak Beers kriterlerine uygunsuzluk saptanmıştır. Dünya genelinde, Beers ve benzerleri ile tespit edilen uygunsuzluk prevelansı %13-35 dolaylarında iken Avrupa için bu oran ortalama %23 iken ülkemizde %33 civarındadır. Bu çalışmanın ülkemiz özelinde yaşlılar ile ilgili yapılacak Beers kriteri benzeri bir çalışmanın ilk adımları olabileceği düşünülmektedir.

In many countries to decrease inappropriate medicine use of elderly people some criteria are identified in consensus. By the help of this study that we arranged based on Beers 2019 criteria, the geriatric prescription variance which are processed in community pharmacies that are primary health care centers and fitting the criteria has been reported. The research is retrospective, cross-sectional Istanbul centered study. Electronic records of 66136 prescriptions that belong to 13906 different patients which were processed between January 2014- February 2019 in a pharmacy in İstanbul Şişli was analyzed. For each medicine group a mean age has been calculated. The age means of these medicine groups varies between 16.8 – 68.1 for the whole sample. The age means varies between 73.4- 76.1 for geriatric patient group. 66136 (21980 of that was geriatric) prescriptions and 13906 (2856 of that was geriatric) different patients were analyzed in this study. In a different saying a patient has visited the pharmacy almost 5 times (4.76) during this period. 33.2 % of prescriptions were geriatric, while 20.5 % of patients were geriatric. The percentage of geriatric prescription is higher which is explained by geriatric patients getting more prescriptions than the other age group patients. 40187 of 66136 prescription was female prescription (61%), 25949 was male prescription (39%) which were studied during the research period that is 61 months. 33.1% of female patients were geriatric, 33.4% of male patients were geriatric. Of 13906 patients 8282 (59.6%) were female and 1729 (21%) of them were geriatric. 5624 of the patients were male and 1127 (20%) of them were geriatric. When the prescriptions analyzed in detail; it was found inappropriate prescribing according to Beers criteria in the following medicines respectively; nifedipine (n=410) 68.8 %, amiodarone (n=43) 44.2%, CNS medicine (n=506) 21.5%, barbiturate (n=67) 0%, glimepiride (n=177) 53.7%, PPI (n= 2052) 29.2%. While the inappropriateness prevalence, which is determined by Beers and similar criteria, is between 13-35% all around the world, it is 23% in European countries and 33% in our country. It is thought that this study may be the first step of a study similar to the Beers criterion related to the elderly in our country.