APEHQ' nun (İştah ve yeme alışkanlıkları ölçeği) Türkçe adaptasyonu, geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Yeme paternindeki değişimler çeşitli demans sendromlarında değişen sıklıklarda görülmekle birlikte bazı demans türleri için de ayırt edici, spesifik klinik özelliklerden birisi olarak kabul edilmektedir. Ancak bu spesifik problemin, klinikte objektif olarak ve ayrıntılı bir şekilde değerlendirmesini sağlayabilecek herhangi bir Türkçe standardize test bulunmamaktadır. Appetite and Eating Habits Questionnaire (APEHQ) kapsamlı bir şekilde yeme bozukluklarının hem şiddetini hem de sıklığını ayrı ayrı değerlendirmektedir. Ölçek yutma problemleri, iştah değişimi, yeme alışkanlıkları, yiyecek tercihi ve diğer oral davranışlar olmak üzere 5 ana başlık altında toplam 34 maddeden oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı APEHQ' nun Türkçe versiyonunun geçerlik-güvenirliğini araştırmak ve klinikte kullanılmak üzere bir değerlendirme aracı kazanmaktır. Çalışmaya Medipol Mega Hastaneler Kompleksi Nöroloji Polikliniği' ndeki 32' si FTD 12' si AH tanısı olan toplam 44 hasta ve 30 sağlıklı birey dahil edilmiştir. Ölçeğin güvenirliğinin incelenmesinde İç tutarlılık-Cronbach Alpha Katsayısı ve Test-Tekrar Test Güvenirliği gibi istatiksel yöntemlere başvurulmuştur. İki uygulamanın birbiri ile ilişkisi Pearson Korelasyon analizi ile araştırılmıştır ve korelasyon katsayıları yutma r=,988, iştah r=,985, yeme alışkanlıkları r=,979, yiyecek tercihi r=,966 ve diğer oral davranışlar r=,994 olarak saptanmıştır. Geçerliğin incelenmesinde ise ayırt edici geçerlik ve eşzaman geçerliği yöntemlerinden yararlanılmıştır. Eşzaman geçerliği için Nöropsikiyatrik Envanter (NPE) kullanılmıştır. NPE iştah/yeme alışkanlıkları alt boyutu ile; APEHQ yutma (r= ,433; p<0,01), iştah (r=607; p<0,01), yeme alışkanlıkları (r=,450; p<0,01), yiyecek tercihi (r=,441; p<0,01) ve diğer oral davranışlar (r=,480; p<0,01) pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. Çalışmamızın bulguları ışığında, APEHQ' nun Türkçe versiyonunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ve bilimsel / klinik çalışmalarda bu ölçekten yarar sağlanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Alterations in eating patterns are seen in varying frequencies in various dementia syndromes but are considered to be one of the distinctive, specific clinical features for some types of dementia. But, there is no standardized test in Turkish that can provide an objective and detailed assessment of this specific problem in the clinic. The APEHQ (Appetite and Eating Habits Questionnaire) assesses both the severity and frequency of eating disorders separately. The questionnaire consists of 34 items under 5 main headings: swallowing problems, appetite change, eating habits, food preference, other oral behaviors. The aim of this study was to investigate the validity-reliability of the Turkish version of APEHQ and to provide an assessment tool for clinical use in this context. The study included 44 patients and 30 healthy individuals followed in the Neurology Polyclinic of Medipol Mega Hospital Complex. 32 patients had FTD and 12 had AD. The questionnaire was administered to a relative who knew the eating behavior of the patient by the test-retest method (Between 7 and 10 days). In the analysis of the reliability of the scale, statistical methods such as Internal Consistency-Cronbach Alpha Coefficient and Test-Retest Reliability were used. The relationship between the two applications was investigated by Pearson Correlation analysis. Correlation coefficients were found to be swallowing r =, 988, appetite r =, 985, eating habits r =, 979, food preference r =, 966 and other oral behaviors r =, 994. In the validity analysis, discriminant validity and concurrent validity methods were used. Neuropsychiatric Inventory (NPE) was used for concurrent validity. NPE appetite/eating habits; APEHQ swallowing (r =, 433; p <0.01), appetite (r = 607; p <0.01), eating habits (r =, 450; p <0.01), food preference (r =, 441; p <0.01) and other oral behaviors (r =, 480; p <0.01) were positively and significantly related. In light of the findings of our study, it was concluded that the Turkish version of APEHQ is a valid and reliable measurement tool and that it can be used in scientific/clinical studies.