Teknoloji bağımlılığının psikolojik iyi oluş ile ilişkisinde bilinçli farkındalık ve belirsizliğe tahammülsüzlük değişkenlerinin aracı rolünün incelenmesi

Abstract

Gelişen teknolojiyle hayatımıza giren internet günlük yaşamımızın önemli bir parçası haline gelmektedir. İnternetin hayatı kolaylaştıran yönlerinin yanında olumsuz sonuçlara da yol açtığı bilinmektedir. İnternetin problematik düzeyde kullanımının en önemli olumsuz sonuçlarından biri psikolojik iyi oluşu olumsuz yönde etkilemesidir. Bu çalışmada internet bağımlılığı ile psikolojik iyi oluş ilişkisinde bilinçli farkındalık ve belirsizliğe tahammülsüzlük değişkenlerinin aracı rollerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini İstanbul'da öğrenim görmekte olan 709 lisans ve lisansüstü öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri Sosyo-demografik Bilgi Formu, İnternet Bağımlılığı Testi (Internet Addiction Test), Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (Psychological Well-being Scale), Bilinçli Farkındalık Ölçeği (Mindful Attention Awareness Scale), Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (Intolerance of Uncertainty Scale) kullanılarak toplanmıştır. Kavramlar arasındaki ilişkileri araştırmak için Pearson korelasyon analizi yapılmış ve tüm değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler saptanmıştır. İnternet bağımlılığı ve psikolojik iyi oluş ilişkisinde bilinçli farkındalığın ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün aracı rollerini (mediator) incelemek için standartlaştırılmış regresyon analizi ve Sobel testi uygulanmıştır. Sonuçlara göre bilinçli farkındalığın aracı değişken olduğu, bununla beraber belirsizliğe tahammülsüzlüğün aracı değişken olmadığı bulunmuştur. Ancak belirsizliğe tahammülsüzlüğün alt boyutu olan engelleyici kaygının da aracı değişken olduğu tespit edilmiştir. İnternet bağımlılığı, psikolojik iyi oluş, bilinçli farkındalık ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün cinsiyete göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Bu sonuçlara göre, bilinçli farkındalığın arttırılması ve engelleyici kaygının düşürülmesiyle; müdahale yöntemleri literatüre göre kısıtlı olan internet bağımlılığının azaltılabileceği ve psikolojik iyi oluşun arttırılabileceği görülmektedir.

Internet has entered our life as a result of technological developments and has become an important part of daily life. It is known that besides the aspects of the internet that make life easier, it causes negative consequences either. One of the most important consequences of problematic use of internet is that it negatively affects psychological well-being. The aim of this study is to investigate the mediating effect of mindfulness and intolerance of uncertainty in the relationship between internet addiction and psychological well-being. The sample of the study consists of 709 undergraduate and graduate students studying in Istanbul . The research data were collected by using Socio-demographic Information Form, Internet Addiction Test, Psychological Well-being Scale, Mindful Attention Awareness Scale, and Intolerance of Uncertainty Scale. Pearson correlation analysis was conducted to investigate the relationships between the concepts and statistically significant relationships were determined between all variables. Standardized regression analysis and Sobel test were used to investigate the mediating role of mindfulness and intolerance of uncertainty in the relationship between internet addiction and psychological well-being. According to the results, it is found that mindfulness is mediator variable, nevertheless intolerance of uncertainty is not mediator variable. However, it was also found that the preventive anxiety, which is the sub-dimension of intolerance of uncertainty, is a mediating variable. To results, internet addiction, psychological well-being, mindfulness and intolerance of uncertainty are not differ according to gender. In conclusion, it is seen that by increasing mindfulness and by reducing preventive anxiety, internet addiction which has limited intervention methods according to the literature can be reduced and psychological well-being can be increased.