تحلیل محتوای سرمقالههای مطبوعات ترکیه در زمان انتفاضه دوم

Abstract

ه فلسطین بهدلیل اشغال توسط اسرائیل و مبارزه برای استقالل همیشه یکی از مسائل مورد توجه جغرافیای مسلمانان بوده است. سالهای 1993 تا 2000 در تاریخ طوالنی مبارزه مردم فلسطین با اسرائیل، بهعنوان روند صلح نامگذاری شده است. در این بازده زمانی به دلیل ندانمکاری دولت اسرائیل انتفاضه دوم شکل گرفت. ترکیه نیز مانند سایر دیگر کشورها، تحوالت خاورمیانه را از نزدیک دنبال می کند، همچنین از تالش برای پیشبرد روند مذاکرات صلح دریغ نورزید و از طریق رسانهها اخبار مربوط به فلسطینیان را همانند انتفاضه اول در جریان انتفاضه دوم نیز تحت پوشش خبری قرار داد. رسانهها بهعنوان رابط سیاستمداران با مردم، نقش بسیاری در القای ایدئولوژی خود به مخاطب دارند. در این بین، بهرغم ادعای بیطرفی مطبوعات ، به دلیل وابستگی به یک ایدئولوژی، شاهد خط مشی خاص آنها در تولید خبر هستیم. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل انتقادی گفتمان سرمقالههای سه روزنامه »حریت»، »جمهوریت» و »ینیشفق» درباره انتفاضه دوم مورد آنالیز قرار گرفته است. تحلیل گفتمان مطالب رسانههای مذکور نشان از رویکرد درونساختاری درباره انتفاضه دوم در حریت، جمهوریت و ینیشفق و دیدگاه برونساختاری درباره اسراییل و فلسطین است. در بررسی روزنامههای نامبرده پیرامون انتفاضه دوم شاهد رویکردهای متفاوت آنها در حمایت از طرفین درگیر هستیم.

Filistin, İsrail işgali ve bağımsızlık mücadelesi nedeniyle daima İslam dünyasının odak noktası olmuştur. 1993-2000 yılları arasındaki süreç, Filistin halkının İsrail'e karşı mücadelesinin uzun tarihinde “barış süreci” olarak adlandırılmaktadır. Söz konusu dönem İsrail’in saldırı ve kışkırtmaları nedeniyle İkinci bir intifada ile son bulmuştur. Türkiye de mezkûr süreçte diğer ülkeler gibi Ortadoğu'daki gelişmeleri yakından takip etmiş, barış sürecini devam ettirmek için diplomatik girişimlerde bulunmuştur. Filistin’deki gelişmeleri İkinci İntifada sürecinde dünya basını gibi Türkiye’deki basın da gündemine taşımıştır. Kamuoyu oluşturma aşamasında önemli bir role sahip olan medya, ülkeler arası ilişkilerin şekillenmesi, siyasal kararların alınması aşamasında ve bu kararların belli bir ideoloji çerçevesinde halka aktarılmasında son derece etkilidir. Basın, gazeteciliğin tarafsızlık ilkesine rağmen haber üretiminde ideolojik tutum sergileyebilmektedir. Bu çalışmanın konusu olan İkinci İntifada sürecinin kamuoyuna aktarılması aşamasında da benzer ideolojik söylemler dikkat çekmektedir. Çalışma kapsamında Hürriyet, Cumhuriyet ve Yeni Şafak gazetelerinde İkinci İntifada sürecine ilişkin yer verilen haberler eleştirel söylem analizi yöntemiyle çözümlenmiş ve üç gazetenin de gelişmeleri aktarma biçimlerinde ve taraflara yönelik tutumlarında önemli farklılıklar tespit edilmiştir.

Palestine has always been a focus of Muslim geography due to Israeli occupation and the struggle for independence. The years 1993 to 2000 have been named as the peace process in the long history of the Palestinian people's struggle against Israel. In the meantime, a second intifada was formed due to the ignorance of the Israeli government. Turkey, like other countries, followed developments in the Middle East closely, spared no effort to advance the peace process, and covered Palestinian news in the media, as in the first intifada during the second intifada. The media, as the link between politicians and the people, plays a major role in instilling their ideology in the audience. Meanwhile, despite the claims of neutrality, the press, according to an ideology, we see their special policy in producing news. In this study, using the method of critical analysis, the discourse of the editorials of the three newspapers Hürriyet, Cumhuriyet, and Yeni Şafak about the second intifada has been analyzed. The discourse analysis of these media outlets reflects an infra-structural approach to the Second Intifada in Hürriyet, Cumhuriyet, and Yeni Şafak, and an extra-structural view of Israel and Palestine. In examining the mentioned newspapers about the second intifada, we see their different approaches in supporting the parties involved.