Kanser, şizofreni ve alzheimer hastalarının bakım vericilerinde travma sonrası gelişimin incelenmesi
Citation
Toker, S. (2017). Kanser, şizofreni ve alzheimer hastalarının bakım vericilerinde travma sonrası gelişimin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Abstract
Kanser, şizofreni ve alzheimer gibi kronik hastalıklar, hastada olduğu kadar bakım verici rolünü üstlenen yakınlarında da travmatik yaşantılara yol açarak, bakım vericileri olumsuz etkilemektedir. Araştırma, "Kanser, şizofreni ve alzheimer hastalarının bakım vericilerinde travma sonrası gelişimin incelenmesi" amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışmanın evrenini, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nin Psikiyatri, Nöroloji ve Medikal Onkoloji Poliklinikleri'ne ayaktan başvuran hastaların bakımlarını yürüten primer bakım vericileri oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemini ise 15 Ağustos 2016 / 15 Kasım 2016 tarihleri arasında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nin Psikiyatri, Nöroloji ve Medikal Onkoloji Poliklinikleri'ne başvuran kanser, şizofreni ve alzheimer hastalarının bakımlarını yürüten ve çalışmaya katılmayı kabul eden, 180 hasta yakını oluşturmuştur. Çalışmada veriler, bakım vericilerin sosyodemografik ve bakım verme ile ilgili bazı özelliklerini içeren bir anket formu ile "Travma Sonrası Gelişim Ölçeği" kullanılarak, bakım vericilerle yüz yüze görüşme yolu ile elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; verilerin normal dağılım gösterip göstermediğine Shapiro-Wilk normallik testi ile bakılmıştır. Çalışmada veriler normal dağılım göstermediğinden bağımsız iki grup karşılaştırmalarında Mann-Whitney U testi, ikiden fazla bağımsız grup karşılaştırmalarında ise Kruskal- Wallis testi kullanılmıştır. Ölçek alt boyutları ve toplam puanları arasında ilişkinin yönünü ve gücünü test etmek için ise Spearman korelasyon analizi yapılmıştır. Çalışma sonucunda; bakım vericilerin travma sonrası gelişim ölçeği toplam puan ortalamaları incelendiğinde, kanser hastalarının bakım vericilerinin travma sonrası gelişim toplam puan ortalamalarının 52.01±18.32; Alzheimer hastalarının bakım vericilerinin 47.48±11.00; şizofreni hastalarının bakım vericilerinin ise 31.33±14.25 olduğu, yani travma sonrası gelişim toplam puan ortalamalarına göre, travma sonrası gelişimin, kanser hastasının bakım vericilerinde en yüksek, şizofreni hastalarının bakım vericilerinde ise en düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Bakım vericilerin 2 travma sonrası gelişim ölçeği alt boyutlarına göre puan ortalamaları incelendiğinde ise; genel olarak ölçek alt boyut puan ortalamalarının yine kanser hastalarının bakım vericilerinde en yüksek, şizofreni hastalarının bakım vericilerinde ise en düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Travma sonrası gelişme kavramı, meydana gelen olumsuz yaşam olayları ile mücadele sonrasında gelişen kişinin problem çözme yetilerinde ve pozitif düşünme becerilerinde gelişme, kendine güven duygusunda artış, kendini ifade etme yeteneğinde gelişme gibi "kişisel güçlenme" de denilebilecek pozitif yönde olan ruhsal değişimleri ifade ettiğinden, sağlık hizmetleri içerisinde, çalışma sonucumuzdan da yola çıkarak, özellikle şizofreni hastalarının bakım vericilerini bu boyutlarda güçlendirecek hizmetlerin planlanması ve sunulmasının önemli olduğunu düşünmekteyiz. Chronic diseases such as cancer, schizophrenia and Alzheimer cause traumatic experiences in the patient as well as the relatives who take on the role of a caregiver, and negatively affect the caregivers. The study was performed as a descriptive study to "investigate post-traumatic progression in caregivers of cancer, schizophrenia and Alzheimer's patients". Target population of the study comprises the primary caregivers of the patients admitted to the ambulatory care of Psychiatry, Neurology and Medical Oncology Outpatient Clinics of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Medicine. Sample of the study comprises 180 caregivers of cancer, schizophrenia and Alzheimer's patients admitted to Psychiatry, Neurology and Medical Oncology Outpatient Clinics of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Medicine between 15 August 2016-15 November 2016, who agreed to participate in the study. The data in the study was obtained through a survey form that includes some sociodemographic and caregiver characteristics of the caregivers using "Post- Traumatic Improvement Scale" and with face-to-face interviews with the caregivers. In the analysis of the data, to check whether the distribution of the data is normal, Shapiro-Wilk normality test was used. Since the data in the study does not have a normal distribution, Mann-Whitney U test was used to compare two independent groups whereas Kruskal-Wallis test was used to compare more than two independent groups. To test the direction and power of the correlation between the subdimensions and total scores of the scale, Spearman correlation analysis was used. At the end of the study, when the mean of the total scores were analyzed, it is found that mean total score of post-traumatic improvement of caregivers of cancer patients was 52.01±18.32; of Alzheimer's patients was 47.48±11.00; of schizophrenia patients was 31.33±14.25, which means that post-traumatic improvement was the highest in caregivers of cancer patients, and the lowest in caregivers of schizophrenia patients. 4 When the mean scores are examined according to the caregivers post-traumatic development scale sub-dimensions; In general, the scale subscale avarage scores were found to be the highest in caregivers of cancer patients and the lowest in caregivers of schizophrenia patients. Since the concept of post-traumatic improvement represents positive emotional changes that can also be regarded as "personal empowerment", such as the growth in problem solving and positive thinking skills of the person after negative life experiences and struggles, increased self-esteem, improvement in the ability to express oneself, within the healthcare services and based on the results of our study, we propose that services which would empower the caregivers of schizophrenia patients in particular should be planned and presented.
Collections
- Tez Koleksiyonu [1159]