Yönetici hemşirelerin duygusal zekâ becerileri ve stresle başa çıkma davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, yönetici hemşirelerin duygusal zekâ becerileri ve stresle başa çıkma davranışlarının incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Çalışmanın evrenini İstanbul ilinde ki bir özel üniversiteye bağlı 3 ayrı hastanede görev yapan yönetici hemşireler oluşturmuştur. Çalışmada örneklem yöntemi kullanılmadan, evrenin tümüne ulaşılması hedeflenmiştir. Çalışmaya katılmayı kabul eden 110 yönetici hemşire örneklemi oluşturmuştur. Veriler, 01/09/2014-01/02/2015 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışmada veriler; yönetici hemşirelerin sosyo-demografik ve bazı mesleki özelliklerini içeren anket formu, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ve Wong & Law Duygusal Zeka Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistik olarak yüzdelik, aritmetik ortalama, standart sapma değerleri, grup karşılaştırmalarında Kruskal Wallis H, Mann Whitney U testleri, değişkenler arası ilişkinin incelenmesinde ise Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmamız sonucunda; çalışmaya katılan yönetici hemşirelerin %33.6' sının 27-30 yaşları arasında, %75.5' inin kadın, %59.1'inin evli, %57.3'ünün sağlık meslek lisesi mezunu ve %36.4' ünün toplam mesleki deneyiminin 6-10 yıl arasında olduğu bulunmuştur. Yönetici hemşirelerin %62.7' sinin servislerde çalıştığı, %41.8' inin kurumda çalışma süresinin 2 yıl ve %28.2'sinin aylık çalışma saatinin 240 saat üzeri olduğu belirlenmiştir. Yönetici hemşirelerin SBTÖ alt ölçek boyutlarının dağılımı incelendiğinde; "kendine güvenli yaklaşımı" puanının (2.14±0.52) en yüksek, boyun eğici yaklaşım puanlarının ise (0.76±0.44) en düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Yönetici hemşirelerin DZBÖ toplam duygusal zekâ puan ortalaması 61.28±9.72 olup, duygusal zekâ puan ortalamaları yönetici hemşirelerde ortalamanın üstü olarak belirlenmiştir (min-max:0-80). Yönetici hemşirelerin DZBÖ alt ölçek boyutlarının puan ortalamalarına bakıldığında ise en yüksek puan ortalamalarının "kendi duygularını değerlendirebilme" (16.22±3.04) olduğu görülmüştür. Çalışma sonucumuzda yönetici hemşirelerin kendine güvenli yaklaşım, iyimser yaklaşım, sosyal destek arama yaklaşımı puanlarının yüksek olması problem odaklı aktif baş etme becerilerine sahip olduklarını göstermektedir. Problem odaklı aktif baş etme becerilerine sahip yönetici hemşirelerin aynı zamanda aldıkları puanlara göre duygusal zekâ ve duygusal zekâyı oluşturan alt boyutlarının da gelişmiş olduğunu bulgularımız desteklemektedir. Elde edilen bu bulgular doğrultusunda yönetici hemşirelerde stresle başa çıkmanın duygusal zekâ ile ilişkisi ve önemine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

This study was conducted as decsriptive to observe the emotional intelligence abilities and the behaviors of the administrative nurses to cope with stress. Study population was composed of administrative nurses working at three separate hospitals contracted with a private university. In this work, the whole study population was targeted without using the sampling method. 110 administrative nurses who accepted to take part in this work have composed the sampling of the study. The data was collected between 01.09.2014- 01.02.2015. The data was obtained by using the survey sheets which include the social and some vocational qualifications of the administrative nurses, the scale which is related to the types of coping with stress and Wong-Law emotional scale. Standard deviation esteems, arithmetic mean and percent as a supplement statistics was used in the evaluation of data. Kruskal Wallis H, Mann Whitney U test was used to compare groups. The pearson correlation analysis was used for determination of the relationships between the variants. It was found out that 33.6% of the administrative nurses who took part in this study were between the ages of 27-30, 75.5% of them were married, 57.3% of them were graduated from medical vocational high school, 36.4% had 6-10 years working experience. It was determined that 62.7% of the administrative nurses work in the services; 41.8% of them had two years work experience in the institution and 28.2% of them worked over 240 hours per month. The distribution of WCI sub-scale dimensions showed that " self-confidence approach" point of the administrative nurses was found at the highest (2.14±0.52) but the yielding approach points was found at the lowest (0.76±0.44) values. The average of WLEIS total emotional intelligence point of the administrative nurses was 61.28±9.72 which was defined as above average (min-max:0-80). WLEIS sub-scale dimension point average values showed that the highest point average was "emotional self evaluation'' (16.22±3.04) in the administrative nurses. In our study higher values detected in self confident, optimistic and social support seeking attitudes of the administrative nurses, indicates that they have problem focused active coping skills. Our findings supports that administrative nurses who had problem focused active coping skills also have advanced emotional intelligence and subscales of emotional intelligence. In the ligh of our findings we put forward suggestions on interaction between coping stress and emotional intelligence.