Gebelerin anksiyete, algılanan stres ve depresif belirti durumlarının incelenmesi

Abstract

Araştırma son trimasterinde bulunan gebelerin stres, depresyon ve anksiyete düzeylerini belirlemek amacıyla planlandı. Tanımlayıcı nitelikteki çalışma, 15 Aralık 2014 – 20 Ocak 2015 tarihleri arasında İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Antenatal Polikliniğine başvuran, araştırmaya kabul kriterlerine uyan ve rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 200 gebe ile gerçekleştirildi. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından literatür taranarak hazırlanan Sosyo - Demografik Bilgi Toplama Formu, Algılanan Stres Ölçeği (Perceived Stress Scale), Durumluluk - Süreklilik Kaygı Ölçeği (State - Trait Anxiety Scale) ve Epidemiyolojik Araştırmalar Merkezi Depresyon Skalası (Center for Epidemiyologic Studies Depression Scale) kullanıldı. Veriler araştırmacı tarafından gebelerle karşılıklı görüşme yöntemi kullanılarak toplandı. Elde edilen verilerin analizinde yüzdelik, ortalama, standart sapma, Pearson chi - square, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis, Post Hoc Tukey testleri kullanıldı. Araştırmaya katılan gebelerin %58' i 25 - 34 yaş grubunda ve %49,5' u 28 - 32 gebelik haftasındadır. Gebelerin Epidemiyolojik Araştırmalar Merkezi Depresyon Ölçeği, olumlu duygulanım alt boyut puan ortalaması 5,90 ± 3,68, bedensel şikayetler alt boyut puan ortalaması 7,08 ± 4,21, depresif duygulanım alt boyut puan ortalaması 5,75 ± 5,45, kişilerarası ilişkiler alt boyut puan ortalaması 1,62 ± 1,97 ve toplam puan ortalaması 18,61 ± 11,99 olarak bulunmuştur. Gebelerin %50' sinin EAMDS 16 ve üzeri puan aldığı ve depresif semptomlarının bulunduğu saptanmıştır. Algılanan Stres Ölçeği toplam puan ortalaması 17,34 ± 6,88, Durumluluk - Süreklilik Anksiyete Ölçeği, puan ortalamaları ise sırasıyla 41,49 ± 12,12 ve 45,16 ± 10,47 olarak saptanmıştır. İlköğretim mezunu gebelerin toplam EAMDS, depresif duygulanım, olumlu duygulanım ve bedensel şikayetler alt boyut puanları üniversite mezunu gebelere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (p<0, 05). İlköğretim mezunu gebelerdeki stres algısı, hem lise hem de üniversite mezunu gebelere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla olduğu saptanmıştır (p<0, 05). İlköğretim mezunu gebelerin durumluluk kaygı seviyesi, hem lise hem de üniversite mezunu gebelerin kaygı seviyesine kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0, 05). Çalışmayan gebelerin depresif semptom varlığı, stres algısı ve durumluluk kaygı seviyesi çalışan gebelere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla olduğu saptanmıştır (p<0, 05). Geniş ailede yaşayan gebelerin depresif, olumlu duygulanım ve toplam puanları çekirdek aile de yaşayan gebelere oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Gebeliği planlı olmayan gebeler, planlı olan gebelere kıyasla depresif semptom ve durumluluk kaygı seviyesi açısından daha fazla belirtiye sahip olduğu bulgulanmıştır (p<0, 05). Sonuç olarak, son trimaster gebelerin yarısında depresif semptomlar bulunduğu, gebelerin algılanan stres, depresyon ve kaygı düzeylerini eğitim düzeyi, aile tipi, çalışma durumu ve gebeliği planlama durumunun etkilediği belirlenmiştir.

This study was planned in order to determine the stress, depression and anxiety levels of the pregnant women in their third trimester. Being a descriptive one, the study was conducted with 200 pregnant women who applied at the Department of Gynecology and Obstetrics of the Turgut Ozal Medical Center at Inonu University from 15 December 2014 to 20 January 2015. For data collection, the Socio - Demographic Data Collection Form, Perceived Stress Scale, State - Trait Anxiety Scale and Center for Epidemiologic Studies Depression Scale, prepared by the researcher based on literature review, was employed. The data was collected through interviews in person with the pregnant women by the researcher. Percentage, mean, standard deviation, Pearson' s chi - square, Mann Whitney U Test, Kruskal - Wallis, Post Hoc Tukey tests were in the analyses of the data collected. 58% of the pregnant women covered by the study were in the age group of 25 - 34 and 49,5% of them were in the gestational age ranging from 28 to 32. For the Center for Epidemiologic Studies Depression Scale of the pregnant women, the average lower dimension score of positive affect was found as 5,90 ± 3,68, average lower dimension score of bodily complaints as 7,08 ± 4,21, average lower dimension score of depressive affect as 5,75 ± 5,45, average lower dimension score of interpersonal relations as 1,62 ± 1, 97 and total average score was found as 18,61 ± 11,99. It was found out that 50% of the pregnant women had 16 and over points from the CESD scale and had depressive symptoms. The average total score of Perceived Stress Scale was found as 17,34 ± 6,8, and average scores of State and Trait Anxiety Scale as 41,49 ± 12,12 and 45,16 ± 10,47 respectively. Lower dimension scores of the total CESD, depressive affect, positive affect and bodily complaints of the pregnant women who are primary school graduates were significantly higher than those of university graduates (p<0, 05). The stress perception in the pregnant women of primary school graduates was significantly higher compared to both the pregnant women who are primary school and university graduates (p<0, 05). State anxiety level of the pregnant women who are primary school graduate was significantly higher than the anxiety level of the pregnant women who are high school graduates and university graduates (p<0, 05). Existence of depressive symptoms, stress perception and state anxiety level of the pregnant who do not work were significantly higher than those pregnant women who work (p<0, 05). Depressive, positive affect and total scores of the pregnant women who live in extended families were higher compared to the pregnant women who live in nuclear families. It was also found that the women who had unplanned pregnancy had more indications in terms of depressive and state anxiety level compared to the pregnant women who had planned conception (p<0, 05). In conclusion, it was seen that half of the pregnant women had depressive symptoms in their third trimester and that education level, family type, employment status and planned or unplanned pregnancy have an impact on perceived stress, depression and anxiety levels of the pregnant women.