Travma sonrası stres ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide sosyal desteğin ve maneviyatın aracı rolü

Abstract

Bu araştırmada amaç, terör olayları karşısında yetişkin bireylerde görülen travma sonrası stres belirtileri ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide, algılanan sosyal desteğin ve maneviyatın aracı rolünü incelemektir. Araştırmada veri toplamak için Olayların Etkisi Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Manevi Yönelim Ölçeği, Travma Sonrası Büyüme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu İstanbul ilinde yaşayan yaş ortalaması 23,57 olan (SS= 7,95) 723 bireyden (473 kadın, 250 erkek) oluşmaktadır. Çalışmada terör olayları karşısında yetişkin bireylerde görülen travma sonrası stres belirtileri ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin ve maneviyatın aracı rolü Seri Çoklu Aracılık Modeli kullanılarak test edilmiştir. Araştırma sonucunda, travma sonrası stres düzeyi yüksek grupta, travmatik stres düzeyi ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide algılanan sosyal destek ve manevi yönelimin aracılık ettiği, tüm modelin anlamlı olduğu (F(3,342)=53.71, p<.001, R2=.32) ve toplam varyansın %32’sini açıkladığı görülmüştür. Bulgular ilgili alanyazı doğrultusunda tartışılmış ve çeşitli öneriler sunulmuştur.

The aim of this study is to investigate the mediating role of perceived social support and spirituality in the relationship between posttraumatic stress level and posttraumatic growth in adult individuals in the face of terrorist events. In the research, the Impact of Event Scale-Revised, Multi-Dimensional Perceived Social Support Scale, Post Traumatic Growth Scale and Spiritual Orientation Scale were used. The study group consisted of 723 individuals (473 women, 250 men) with a mean age of 23.57 (SD= 7.95) living in Istanbul. In this study, the mediating role of perceived social support and spirituality in the relationship between posttraumatic stress level and posttraumatic growth in adult individuals in the face of terrorist events were tested using the Serial Multiple Mediator Model. In the post-traumatic stress-high group, the relationship between traumatic stress level and post-traumatic growth is mediated by perceived social support and spiritual orientation and the whole model is significant (F(3,342)=53.71, p<.001, R2=.32) and 32% of the total variance was explained. The findings were discussed in accordance with the related literature and recommendations were made to the related parties.