Acem’den Rum’a bir bürokrat ve tarihçi: İdris-i Bidlîsî (1457-1520)

Abstract

XV. yüzyılın ikinci yarısı ile XVI. yüzyılın ilk çeyreği arasında önce İran ardından Osmanlı dünyasında yaşayan İdris-i Bidlisî, yaşadığı dönem ve sonrasında kendisinden çokça söz ettiren “hezarfen” tanımına uygun düşecek çok yönlü bilgi ve birikime sahip entelektüel bir şahsiyettir. Hayatı bir bütün halinde incelendiğinde Acem dünyasında kazanmış olduğu devlet tecrübesi ve buna dair görüşlerini Osmanlı sahasında uygulamaya çalışan, bu konudaki fikirlerini kaleme alan ve entelektüel çevrelerde tartışan bir kültür elçisi olduğu söylenebilir. Bu yönüyle Bidlisî, Yavuz dönemi söz konusu edildiğinde ilk akla gelen isimlerden birisi olup, birçok tartışmanın da içerisinde yer almıştır.