Türk popülasyonunda obstrüktif uyku apne sendromunda rol oynayan antropometrik ölçümlerin belirlenmesi

Abstract

Giriş: Bu çalışmada, obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS)'nun değerlendirilmesinde kullanılan antropometrik ölçüm ve oranların ülkemize ait değerlerini belirlemek istedik. Materyal ve Metod: Çok merkezli prospektif olarak planlanan çalışmamıza 13 ilimizde yer alan, akredite olmuş 20 uyku merkezi katıldı. OSAS semptomları olan ve polisomnografik inceleme ile apne-hipopne indeksi (AHİ) ≥ 5 bulunan olgular OSAS çalışma grubu; AHİ < 5 ve STOP-Bang < 2 olan olgular ise kontrol grubu olarak alındı. Olgulara ait demografik özellikler [yaş, cinsiyet, beden kitle indeksi (BKİ)] ve antropometrik ölçümler (boyun, bel ve kalça çevresi, bel/kalça oranları) kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya 20 merkezden yaş ortalaması 50.50 ± 0.21 yıl olan 2684 (%81.3’ü OSAS’lı) olgu alındı. Olgular, ülkemizin altı coğrafi bölgesinden (Akdeniz, Doğu Anadolu, Ege, İç Anadolu, Karadeniz ve Marmara Bölgesi) alındı. Olguların demografik özellikleri ve antropometrik ölçümleri; kontrol grubuna göre karşılaştırıldığında yaş, boyun, bel, kalça çevresi ve bel/kalça oranları ve BKİ özellikleri; bölgelere göre karşılaştırıldığında ise yaş, boyun, bel, kalça çevresi ve bel/kalça oranları istatistiksel olarak farklı bulundu (sırasıyla p< 0.001, p< 0.001, p< 0.05). Cinsiyetlere göre karşılaştırıldığında yaş, boyun ve kalça çevresi, bel/kalça oranı, boy, kilo ve BKİ özellikleri istatistiksel olarak farklı idi (sırasıyla, p< 0.001). Boyun çevresi ve bel/kalça oranı sırasıyla erkeklerde 42.58 ± 0.10 cm (cut-off 41; duyarlılık %61.2; özgüllük %68.3), 0.99 ± 0.002 (cut-off 0.97; duyarlılık %56.4; özgüllük %54.3); kadınlarda 39.24 ± 0.16 cm (cut-off 37; duyarlılık %66.5; özgüllük %63.4), 0.93 ± 0.004 (cut-off 0.89; duyarlılık %70.9; özgüllük %49.5) bulundu. OSAS fenotipleri; klasik OSAS, okült OSAS, REM bağımlı OSAS, pozisyon bağımlı OSAS, REM ve pozisyon bağımlı OSAS, overlap sendromu ve kompleks uyku apne sendromu olarak belirtildi. OSAS fenotiplerine göre karşılaştırıldığında yaş, boyun ve kalça çevresi, boy, kilo ve BKİ özellikleri istatistiksel olarak farklı iken (sırasıyla, p< 0.001) bel/kalça oranı farklı bulunmadı. Sonuç: Boyun çevresi erkeklerde standart değerin altında iken, kadınlarda üstünde bulundu. Bel/kalça oranı hem erkeklerde hem de kadınlarda ideal ölçülerin üzerinde idi. Bu bağlamda ülke değerlerinin tespiti OSAS olasılığı olan hastaların belirlenmesini ve polisomnografi için uyku merkezlerine yönlendirilmesini sağlayacaktır.

Introduction: In this study, we aimed to determine the values of anthropometric measurements and rates used in the evaluation of obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) in our country. Materials and Methods: Twenty accredited sleep centers in thirteen provinces participated in this multicenter prospective study. OSAS symptoms and polysomnographic examination and apnea-hypopnea index (AHI) ≥ 5 cases OSAS study group; patients with AHI < 5 and STOP-Bang < 2 were included as control group. Demographic characteristics (age, sex, body mass index-BMI) and anthropometric measurements (neck, waist and hip circumference, waist/hip ratio) of the subjects were recorded. Results: The study included 2684 patients (81.3% OSAS) with a mean age of 50.50 ± 0.21 years from 20 centers. The cases were taken from six geographical regions of the country (Mediterranean, Eastern Anatolia, Aegean, Central Anatolia, Black Sea and Marmara Region). Demographic characteristics and anthropometric measurements; age, neck, waist, hip circumference and waist/ hip ratios and BMI characteristics when compared with the control group; when compared according to regions, age, neck, waist, hip circumference and waist/hip ratios were found to be statistically different (p< 0.001, p< 0.001, p< 0.05, respectively). When compared by sex, age, neck and hip circumference, waist/hip ratio, height, weight and BMI characteristics were statistically different (p< 0.001, respectively). Neck circumference and waist/hip ratio were respectively 42.58 ± 0.10 cm, 0.99 ± 0.002, 39.24 ± 0.16 cm, 0.93 ± 0.004 were found in women. Conclusion: The neck circumference was lower than the standard value in men, but higher in women. The waist/hip ratio was above the ideal measurements in both men and women. In this context, the determination of the country values will allow the identification of patients with the possibility of OSAS and referral to sleep centers for polysomnography.