Türkiye’de köşe yazarlığı olgusunun tarihsel izleği

Abstract

Köşe yazarlığı, gazeteciliğin vazgeçilmez alt alanlarından birisi olarak basın tarihinde ve günümüzde belirgin bir yere sahiptir. Bu yüzden köşe yazarlığı olgusunu köşe yazılarının içeriği bağlamında araştırmalara konu edinen pek çok yayın yapılmıştır. Bununla birlikte köşe yazarlığının bizzat kendisini bir olgu olarak inceleyen çalışmaların sayısı nispeten sınırlıdır. Bu çalışmanın amacı bu konudaki boşluğun doldurulması konusunda bir katkı sunmaktadır. Bu yüzden çalışmanın amacı doğrultusunda Türkiye’de köşe yazarlığının gelişim süreci çalışmanın konusu olarak tercih edilmiştir. Bu çerçevede Osmanlı Devleti’nde yayınlanan ilk resmi gazete Takvim-i Vekayi ve ilk özel gazete Tercüman-i Ahval gazetelerinden günümüze uzanan bir çizgi içerinde köşe yazarlığının kendisi temel özellikleri ve dönüşüm alanları bakımından ele alınmıştır. Türkiye’de köşe yazarlığı olgusunun siyasal ve toplumsal gelişmelerden etkilendiğine dair genel bir sonucu tüm metinden çıkartmak mümkündür. Buna ek olarak köşe yazarlığının topluma erişebilmek için farklı dönemlerde dahi dilde sadeleşme tartışmaları yaşadığı görülmektedir. Türkiye’de siyasi ve ekonomik yaklaşım biçimlerinin değişmesine koşut olarak gazetelerdeki yönetim biçimi, yayın politikası değişmiş; köşe yazarlığı olgusu da bu değişimin dışında kalamamıştır. Nihai kertede daha bütünsel bir perspektiften bakılarak değerlendirildiğinde; Türkiye’de köşe yazarlığı olgusunu kendi tarihi içinde temellendirme çabası, bu çalışmanın sonuçlarından birisidir.

As an indispensable element of journalism, column writing has a significant place in the history of the press and today. Therefore, many publications have taken the concept of column writing as a research subject based on the context of the columns. However, the number of studies that analyze column writing as an occupation is limited. The aim of this research is to contribute to the existing gap on the subject. For this purpose, the subject matter of this study has been determined as the development process of column writing in Turkey. Within this scope, the basic attributes of column writing and its transformation have been analyzed based on Takvim-i Vekayi, the first official newspaper of the Ottoman Empire, and Terciiman-i Ahval, the first private newspaper. The texts point out the conclusion that column writing in Turkey is effected by political and social developments. Additionally, it is observed that column writing experiences the discussions of simplification of language in order to access the public in different eras. As the administrative style and publishing policy of newspapers have transformed due to the changing political and economic orientations, column writing too was subject to this change. In sum, by looking at the subject from a holistic perspective, founding a basis for column writing in Turkey within its historical context is one of the conclusions of this research.