COVID-19 korkusunun kistik fibrozisli bireylerde psikososyal faktörler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Çalışmamızda Kistik Fibrozis (KF) tanısı almış bireylerin koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) korkusu düzeylerinin psikososyal etkilenim ve yaşam kalitesi üzerine etkisini belirlemek amaçlandı. Çalışmaya 16 yaş ve üzeri 134 birey dahil edildi. Bireyler KF grubu (n=64) ve sağlıklı grup (n=70) olarak ikiye ayrıldı. Bireylere araştırmacıların hazırladığı değerlendirme formu, COVID-19 korku düzeyini belirlemek için COVID-19 Korkusu Ölçeği, psikososyal etkilenim düzeyini belirlemek için Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADÖ), yaşam kalitesi (YK) düzeyini belirlemek için Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kısa Formu (DSÖYKÖ-KF) çevrim içi anketler aracılığıyla uygulandı. KF grubunda COVID-19 korkusunun anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu görüldü (p<0,001). Sağlıklı grupta COVID-19 korkusunun anksiyete ve depresyon üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu (p<0,05), yaşam kalitesi üzerinde ise anlamlı bir etkisi olmadığı belirlendi (p<0,05). KF grubunun COVID-19 korkusu, anksiyete ve depresyon puanları sağlıklı gruba göre daha yüksek, YK'nin genel sağlık, psikolojik, sosyal ilişkiler, fiziksel sağlık ve çevre alan puanlarının daha düşük olduğu görüldü (p<0,05). KF grubunda COVID-19 korkusu ile anksiyete (r=0,711; p<0,01) ve depresyon (r=0,580; p<0,01) puanları arasında pozitif yönde, psikolojik (r=-0,524; p<0,01) alan puanı arasında negatif yönde orta düzeyde ilişki; genel sağlık (r=-0,309; p<0,05), fiziksel sağlık (r=-0,489; p<0,01) ve çevre (r=-0,423; p<0,01) alan puanları arasında negatif yönde zayıf düzeyde ilişki belirlendi. Sosyal ilişkiler (r=-0,154; p>0,05) alt boyutuyla anlamlı bir ilişki görülmedi. KF hastalığı olan bireylerin COVID-19 pandemi sürecinde psikososyal faktörlerin ve yaşam kalitesinin etkilendiği görüldü, bu kapsamdaki araştırmaların literatüre katkısı olacağı düşünüldü.

In our study, it was aimed to determine the effect of fear of coronavirus disease 2019 (COVID-19) on psychosocial exposure and quality of life of individuals diagnosed with Cystic Fibrosis (CF). 134 individuals aged 16 years and older were included in the study. Individuals were divided into CF group (n=64) and healthy group (n=70). An evaluation form prepared by researchers for individuals, the COVID-19 Fear Scale to determine the level of fear of COVID-19, the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) to determine the level of psychosocial exposure, the World Health Organization Quality of Life Scale-Short Form (WHOQOL-BREF) to determine the level of quality of life (QOL) was administered through online questionnaires. It was observed that fear of COVID-19 had a significant effect on anxiety, depression and QoL in the CF group (p<0.001). It was determined that fear of COVID-19 had a significant effect on anxiety and depression in the healthy group (p<0.05), but had no significant effect on QOL (p<0.05). It was observed that the COVID-19 fear, anxiety and depression scores of the CF group were higher than the healthy group, and the general health, psychological, social relations, physical health and environment scores of QOL were lower (p<0.05). In the CF group, there was a positive correlation between fear of COVID-19 and anxiety (r=0.711; p<0.01) and depression (r=0.580; p<0.01) scores, and psychological (r=-0.524; p<0.01) scores medium level negative correlation between field score; There is a weak negative level between general health (r=-0.309; p<0.05), physical health (r=-0.489; p<0.01) and environment (r=-0.423; p<0.01) field scores relationship has been determined. There was no significant relationship with the sub-dimension of social relations (r=-0.154; p>0.05). It was observed that the psychosocial factors and quality of life of individuals with CF were affected during the COVID-19 pandemic, and it was thought that research in this context would contribute to the literature.