OECD ülkelerinin sağlık sistemi verimliliğinin incelenmesi

Abstract

Sağlık harcamalarının artması, ülkelerin elindeki sınırlı kaynakları verimli bir sağlık sistemi ortaya koyacak şekilde kullanmalarını gerektirmekte, bununla birlikte son dönemde sağlık alanında yapılan verimlilik çalışmalarının da önemi artırmaktadır. Kaynakların verimli bir şekilde kullanılması sağlık sisteminin verimliliğini ve performansını etkilemektedir. Araştırmanın amacı OECD ülkelerinin 2003 ve 2019 yıllarındaki sağlık sistemi verimliliğinin incelenmesidir. Bunun yanında Türkiye'nin bu zamanlardaki verimlilik değişimini incelemek araştırmanın ikincil amacıdır. Araştırmada kullanılan veriler, OECD ve World Bank veri setinden alınmıştır. 38 OECD ülkesinin girdi değişkenleri olan 1000 kişiye düşen hekim sayısı, 1000 kişiye düşen hemşire sayısı, kişi başına düşen GSYİH ve sağlık harcaması; çıktı değişkenleri olan doğumda beklenen yaşam süresi ve bebek sağkalım hızı verilerinin tam ve eksiksiz olduğu 33 ülke analize dahil edilmiştir. Araştırmada verimlilik analizi için Stata 14.0 programı kullanılarak VZA yönteminden girdi odaklı CCR (CRS) ve BCC (VRS) modelleri kullanılmış, aynı zamanda ölçek skorları da hesaplanmıştır. Analiz sonucuna göre 2003 yılındaki sağlık göstergelerinde 11 ülke toplam verimli (CCR), 13 ülke teknik verimli (BCC) olarak bulunmuştur. 2019 yılındaki analiz sonucuna göre ise, 5 ülke toplam verimli, 8 ülke teknik verimli olarak bulunmuştur. Ölçek getirisi olarak verimli olan ülke sayısı 2003 yılında 11 ve 2019 yılında 5 olarak bulunmuştur. Türkiye'nin sağlık sistemi verimliliği 2003 ve 2019 yıllarında her 2 analiz modelinde de verimli bulunmuştur. Ülkelerin sağlık sistemlerinin verimli olabilmesi için girdi kaynaklarını israf etmeyerek doğru ve yeterli kullanmaları önerilmiştir.

With the increase in health expenditures, the importance of efficiency studies conducted in the field of health has been increasing recently to create an efficient health system using the limited resources at the disposal of countries efficiently. Efficient use of resources affects the efficiency of the healthcare system and the performance. The aim of the study is to examine the health system efficiency of OECD countries in the years of 2003 and 2019. In addition, the secondary purpose of the research is to examine the change of efficiency in Turkey in these times. The data used in this research were taken from the OECD data bank and the World Bank. The input variables of 38 OECD countries, per 1000 people of the number of nurses and the physicians, GDP per capita and health expenditure; life expectancy at birth and infant survival rate of data which are output variables that are complete and 33 countries were included in the analysis. In the study, input-oriented CCR (CRS) and BCC (VRS) models were used from the VZA method using the Stata 14.0 program for efficiency analysis, and scale scores were also calculated. According to the results of the analysis, 11 countries were found to be total efficient (CCR) and 13 countries were found to be technically efficient (BCC) in the health indicators in 2003. according to the analysis result in 2019, 5 countries were found to be efficient in total and 8 countries were found to be technically efficient. The number of countries that were efficient as a return on scale was found to be 11 in 2003 and 5 in 2019. The efficiency of Turkey's health system was found to be efficient in both analysis models in 2003 and 2019. It is recommended that countries use their input resources correctly and adequately, without wasting them, in order for their health systems to be efficient.