Türk tekstil ve konfeksiyon ihracatçısı küçük ve orta ölçekli işletmelerde uluslararasılaşma sürecinde dijitalleşmenin etkileri ve örgütsel öğrenme odaklı bir model önerisi

Abstract

Dördüncü sanayi devriminin (Endüstri 4.0) ana aktörü olan dijital teknolojilerdeki hızlı büyüme, yirmi birinci yüzyılda önem kazanan uluslararası ticaretin gelişimini hızlandırmıştır. Dijital teknolojiler alanında yer alan gelişmeler, iş dünyasındaki rekabet ortamını değiştirerek, uluslararasılaşma sürecinde çok uluslu firmalarla rekabet şansı bulamayan küçük ve orta ölçekli işletme (KOBİ)'lerin büyümelerinin önündeki engellerin kalkması için fırsatlar doğurmuştur. Dijitalleşme sayesinde, KOBİ'lerin uluslararası pazarlara ulaşımları kolaylaşmış ve uluslararasılaşmaları hızlanmıştır. Genel görüş olarak, KOBİ'lerin dijitalleşmesi, örgütsel öğrenmenin bilginin kaynağı olarak ana aktör olduğu sosyo-teknik bir süreç olarak kabul edilmektedir. Bu sürecin arkasındaki en değerli itici güç örgütsel öğrenme sonucunda toplanan bilgidir. KOBİ'ler üzerinde örgütsel öğrenme, dijitalleşme ve uluslararasılaşma kavramları arasındaki ilişkilerin derinlemesine ve detaylı incelendiği araştırma bulunmaması literatürde bilgi boşluğunun varlığını göstermektedir. Bu anlamda çalışmamızın temel amacı, KOBİ'lerde örgütsel öğrenme, dijitalleşme ve uluslararasılaşma süreçlerinin arasındaki ilişkileri analiz etmektir. Araştırma yöntemi olarak karma araştırma yönteminden, yakınsayan paralel desen kullanılmış; nicel ve nitel araştırma yöntemleri aynı anda uygulanmış, elde edilen sonuçlar bir arada yorumlanmıştır. Nicel analiz kısmında Türkiye'de tekstil ve konfeksiyon sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lerden elde edilen 347 anket AMOS programında yapısal eşitlik yöntemi ile analiz edilmiştir. Nitel analiz kısmında ise KOBİ statüsünde tekstil ve konfeksiyon sanayinde faaliyet gösteren 14 yönetici ile yarı yapılandırılmış 29 sorudan oluşan görüşmeler gerçekleştirilmiş, veriler Maxqda nitel araştırma programında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda Türkiye bağlamında KOBİ'lerin örgütsel öğrenmesinin dijitalleşme süreçleri üzerinde olumlu etkileri olduğu, KOBİ'lerde dijital süreçlerin adapte edilmesinin de uluslararasılaşma sürecini olumlu etkilediği tespit edilmiştir.

The rapid growth in digital technologies, the main actor of the fourth industrial revolution (Industry 4.0), has accelerated the growth of international trade, which has gained importance in the twenty-first century. Digital developments have changed the competitive environment in the business world and created opportunities to remove obstacles to the growth of small and medium-sized enterprises (SMEs) that do not have the chance to compete with multinational companies in the internationalization process. By digitalization, SMEs' access to international markets has become easier and their internationalization has accelerated. Digitalization of SMEs is generally considered as a socio-technical process in which organizational learning is the main actor as a source of knowledge. The lack of research on SMEs in which the relationships between the organizational learning, digitalization and internationalization are examined shows the existence of an information gap in the literature. In this sense, the main purpose of our study is to analyze the relationships between organizational learning, digitalization and internationalization processes in SMEs in detail. As a research method, a convergent parallel pattern from the mixed research method was used; quantitative and qualitative research methods were applied simultaneously and the results obtained were interpreted together. In the quantitative analysis, 347 questionnaires obtained from SMEs operating in the Turkish textile and clothing industries were analyzed by structural equation method in the AMOS program. In the qualitative analysis, interviews consisting of 29 semi-structured questions were conducted with 14 managers from Turkish textile and clothing industry within SME status, and the data was analyzed in Maxqda program. As a result of the research, it was determined that the organizational learning of SMEs in the context of Turkey has positive effects on digitalization processes and that the adaptation of digital processes in SMEs positively affects the internationalization process.